Śląsk w poniedziałek wróci do ważnej w jego historii daty - 20 marca 1921 roku. Tego dnia odbył się plebiscyt, który zdecydował o losach Ślązaków. By upamiętnić 96 rocznicę plebiscytu, przygotowano...rekonstrukcję tamtych wydarzeń.
W poniedziałek po regionie jeździć będzie zabytkowy tramwaj, w którym społecznicy zrekonstruują głosowanie sprzed 96 lat. - Urządzimy tam mobilny punkt głosowania w plebiscycie odtwarzając warunki z 1921 r. Młodzież w strojach z epoki będzie rozdawać ulotki wraz z kartami do głosowania oraz replikami dowodu osobistego z tamtego czasu – zapowiada Krystian Szulc, prezes Stowarzyszenia Powstania Śląskie 90. Dodaje, że tramwaj wczesnym popołudniem wyruszy z Chorzowa, następnie przejedzie przez katowicki rynek i dojedzie do dworca kolejowego w Sosnowcu. Potem wróci tą samą trasą. Szulc, który jest wnukiem śląskich powstańców dodaje, że społecznicy chcą przypomnieć mieszkańcom to „jedno z najważniejszych dla Polski wydarzeń XX wieku”.
Powstanie niepodległej Polski w 1918 r. wzmogło w tamtym czasie polski ruch narodowy na Śląsku. Dążeniom ludności polskiej przeciwstawiała się niemiecka administracja i wojsko. Niezadowolenie Polaków z decyzji o przeprowadzeniu plebiscytu oraz niemiecki terror i represje doprowadziły do wybuchu w nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 r. pierwszego powstania śląskiego. Zakończyło się ono, stłumione przez Niemców, 26 sierpnia.
Drugie powstanie śląskie wybuchło w nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 r. w wyniku prób zbrojnego opanowania terenu plebiscytowego przez bojówki niemieckie i napadów na polskie lokale. Zablokowane przez alianckie wojska powstanie zakończyło się 25 sierpnia na rozkaz jego dowódców.
20 marca 1921 r. na Górnym Śląsku odbył się plebiscyt. Uczestniczyło w nim 96,5 proc. osób z obszaru plebiscytowego. Obszar ten obejmował ok. 10,8 tys. km kw. - powiaty bytomski, katowicki, gliwicki, strzelecki, opolski, lubliniecki, kozielski, rybnicki, pszczyński, tarnogórski, kluczborski, głubczycki i część powiatu prudnickiego. Według danych niemieckich mieszkało tam ok. 1,9 mln ludzi, z których ok. 60 proc. używało na co dzień języka polskiego.
W plebiscycie mogły głosować wszystkie osoby w wieku powyżej lat 20, które mieszkały lub urodziły się na obszarze plebiscytowym – łącznie ok. 1,2 tys. osób. Frekwencja wyniosła 96,5 proc.
Dzięki zabiegom rządu niemieckiego w głosowaniu mogły wziąć udział osoby, które urodziły się na terenie plebiscytowym, a potem z niego wyemigrowały. Niemcy ściągnęły 182 tys. tzw. emigrantów, Polska - 10 tys. Łącznie takie osoby stanowiły 19,3 proc. głosujących.
Za przynależnością do Polski głosowało 40,3 proc. ludności. Wśród przyczyn tego wyniku wymienia się przewagę ludności niemieckiej na znacznej części obszaru plebiscytowego, a także dopuszczenie udziału emigrantów do udziału w głosowaniu.
O interpretacji wyników plebiscytu decydowała Międzysojusznicza Komisja Plebiscytowa. Tymczasem trudne warunki materialne i bezrobocie wzmogły niezadowolenie mieszkańców regionu. Wybuchły strajki, które 2 maja przekształciły się w strajk generalny na wieść o niekorzystnych dla Polski decyzjach Komisji. Tego samego dnia rozpoczęło się trzecie powstanie.
Najważniejsze walki toczyły się na Górze św. Anny. Powstańcy opanowali prawie cały obszar plebiscytowy. Walki trwały dwa miesiące. Powstanie wpłynęło na decyzję Rady Ambasadorów, która zdecydowała o korzystniejszym dla Polski podziale Śląska. Z obszaru plebiscytowego, czyli ponad 11 tys. km kwadratowych, zamieszkanego przez ponad 2 mln osób, do Polski przyłączono 29 proc. obszaru i 46 proc. ludności.
Do Polski włączono wówczas Katowice, Świętochłowice, Królewską Hutę (obecny Chorzów), Rybnik, Lubliniec, Tarnowskie Góry i Pszczynę. Podział był korzystny dla Polski gospodarczo - na przyłączonym terenie znajdowały się 53 z 67 istniejących kopalni, 22 z 37 wielkich pieców oraz 9 z 14 stalowni.
Tłusty Czwartek 2019: Kiedy wypada Tłusty Czwartek? [PRZEPIS NA IDEALNE PĄCZKI]
Jastrzębie-Zdrój: Do 24 lutego autobusem pojedziesz za darmo
Śląskie: W tych miejscach dochodzi do największej ilości wypadków samochodowych [MAPY]
Jasienica: Blisko 60 policjantów szukało 34-latka. Znaleźli go zakrwawionego i nieprzytomnego
Zepsute schody na dworcu PKP w Katowicach... doczekały się piosenki! [WIDEO]
Więcej na temat
#96. rocznica plebiscytu na Górnym Śląsku #obchody wybuchu powstań śląskich #powstania śląskie #historia powstań śląskich #komisja plebiscytowa #muzuem powstań śląskich #walka o ŚląskPlebiscytowy tramwaj jeździ
Do godz. 16:30 kursuje specjalny tramwaj, w którym można wybrać - Polskę albo Niemcy - tak jak to miało miejsce 96 lat temu podczas plebiscytu.Tłusty Czwartek 2019: Kiedy wypada Tłusty Czwartek? [PRZEPIS NA IDEALNE PĄCZKI]
Tłusty Czwartek coraz bliżej! Tego dnia wybieracie pączki z cukierni czy przygotowujecie je sami? Mamy dla Was przepis na idealne pączki!Jastrzębie-Zdrój: Do 24 lutego autobusem pojedziesz za darmo
Wciąż trwa protest kierowców MZK w Jastrzębiu-Zdroju.Śląskie: W tych miejscach dochodzi do największej ilości wypadków samochodowych [MAPY]
Ponad 520 kolizji - takie żniwo w skali 2018 roku zebrało zaledwie 20 miejsc znajdujących się na terenie woj. śląskiego.Tłusty Czwartek coraz bliżej! Tego dnia wybieracie pączki z cukierni czy przygotowujecie je sami? Mamy dla Was przepis na idealne pączki!
Wciąż trwa protest kierowców MZK w Jastrzębiu-Zdroju.
Ponad 520 kolizji - takie żniwo w skali 2018 roku zebrało zaledwie 20 miejsc znajdujących się na terenie woj. śląskiego.
34-latka blisko dwie godziny szukali policjanci, psy tropiące i strażacy.
Ruchome, przynajmniej z założenia, schody na katowickim dworcu PKP cieszą się sporą (anty)popularnością.
W toku prowadzonych czynności zatrzymano jedenaście osób, w tym dwóch obywateli Armenii.
Durczok o Biedroniu: Piękna robota. Szkoda, że dla Kaczyńskiego
Śmiertelnie groźna grypa w woj. śląskim. Zmarło już 14 osób!
Gify na Walentynki. Wyślij drugiej połówce!
Hit internetu prosto z Sosnowca. Internauci: "Mistrzostwo", "Chęciński zaorał"
Kartki na walentynki 2019. Daj swojej drugiej połówce!