Osoby z Ukrainy mogą zamieszkać w wyremontowanych polskich pustostanach

Od początku wojny w Ukrainie do Polski przybyło 4,29 mln osób. Kluczową i pilną kwestią stało się zapewnienie im bezpiecznego schronienia. Dzięki ogromnemu zaangażowaniu polskich obywateli, którzy otworzyli swoje domy i mieszkania, wiele osób znalazło tymczasowe miejsce pobytu. Jest to jednak doraźne rozwiązanie. Dlatego konieczne jest podjęcie systemowych i długofalowych przedsięwzięć dla osób, które zdecydują się pozostać w Polsce, wpisujących się w ogólne działania poprawiające dostęp do tak bardzo obecnie brakujących mieszkań.

„Jak wiele innych organizacji i podmiotów, pracujemy praktycznie non-stop, wspierając rodziny przybywające z Ukrainy. Jednak w tych trudnych czasach musimy zacząć myśleć bardziej systemowo nad rozwiązaniami mieszkaniowymi – zaznacza Katarzyna Przybylska, Kierowniczka ds. Rzecznictwa w Habitat for Humanity Poland – Najlepsze rezultaty osiągniemy, jeśli w proces zaangażuje się szerokie grono zainteresowanych stron, od samorządów, przez rząd, organizacje pozarządowe po deweloperów i biznes“.

Habitat for Humanity jest globalną organizacją non-profit działającą w ponad 70 krajach na całym świecie. Do tej pory organizacja pomogła już ponad 200 tys. rodzin dotkniętych katastrofami, angażując się w zapewnienie schronienia m.in. po trzęsieniach ziemi na Haiti, w Indonezji, w Nepalu, w Chile, po zniszczeniach w wyniku huraganu Cathrina w Nowym Orlenie, po działaniach wojennych w Libanie. Organizacja działa w Polsce od 1992 roku (Habitat for Humanity Poland). W odpowiedzi na działania wojenne na Ukrainie Habitat for Humanity pomógł ponad 31 tys. uchodźców w Polsce, w Rumunii i na Węgrzech.

Pustostany mogą poprawić dostępność lokali

Narodowy Spis Powszechny wykazał, iż obecnie mamy w Polsce 1 mln 852 tys nieużytkowanych mieszkań. Wg raportu z 2021 r. „Pustostany w gminach i możliwości ich przekształcenia w mieszkania dostępne cenowo dla osób niezamożnych” zleconego przez Fundację Habitat for Humanity Poland i wykonanego przez Instytut Rozwoju Miast i Regionów w samej stolicy liczbę pustostanów (mieszkań, lokali, budynków nieużytkowanych od co najmniej 12 miesięcy przed datą badania) szacuje się na ponad 4,5 tysiąca. Właścicielami tych lokali są samorządy i inne podmioty publiczne, ale dane ze Spisu wskazują, że prywatnych, niezamieszkałych mieszkań może być znacznie więcej.

–Zasoby podmiotów publicznych mogą być źródłem mieszkań w relatywnie krótkiej perspektywie. Oczywiście nie zawsze możliwa lub opłacalna będzie adaptacja, ale na pewno jest to zasób, który należy wykorzystać jak najszybciej, np. wykorzystując nowe możliwości finansowe, w tym związane z odpowiedzią na kryzys migracyjny – wskazuje Mateusz Piegza z Habitat for Humanity Poland.

Część zasobów to nieruchomości, które są tak zdegradowane, że kompletnie już nie nadają się do zaadaptowania. Część jednak można wyremontować. Powinno to zostać bardzo szczegółowo przeanalizowane, zwłaszcza w kontekście kolejnej perspektywy środków finansowych z UE.

Eksperci fundacji wskazują, że niezbędne jest umożliwienie pozyskiwania stabilnego finansowania dla adaptacji pustostanów przez gminy i inne podmioty, tym bardziej że nastawienie lokalnych społeczności do takich inwestycji jest przychylne. Fundacja postuluje także włączanie do tych przedsięwzięć innych partnerów, m.in. strony prywatnej. Projekty realizowane wspólnie i międzysektorowo są optymalną odpowiedzią.

Obecnie procedowane zmiany w specustawie ukraińskiej mają ułatwić samorządom remont lub przystosowywanie pustostanów innych rodzajów do celów mieszkaniowych. Ponadto samorządy mogą korzystać z Funduszu Dopłat Banku Gospodarstwa Krajowego, który pokrywa do 80 proc. wartości inwestycji.

„Dostrzegamy potrzebę wsparcia gmin i organizacji, które chcą zacząć korzystać z tego narzędzia, aby pomóc w zaspokojeniu ogromnych potrzeb mieszkaniowych związanych z tym kryzysem. Przygotowujemy materiały, by doświadczeniem i zdobytym praktycznym know-how podzielić się z podmiotami poszukującymi rozwiązań mieszkaniowych w tej nadzwyczajnej sytuacji. Będziemy mieli okazję opowiedzieć o tym w czasie Światowego Forum Miejskiego WUF11 w Katowicach.” – podkreśla Mateusz Piegza

Habitat for Humanity Poland adaptuje pustostany od 2015 roku.Fundacja wraz z koalicją partnerów pragnie upowszechniać wtworzone przez Habitat oraz partnerów dobre praktyki i rozwiązania. Ponadto obecnie przygotowuje bezpłatny przewodnik dotyczący adaptacji pustostanów na rzecz mieszkań dostępnych cenowo. Narzędzie to przeprowadzi odbiorcę przez cały proces: od sposobu pozyskania nieruchomości, poprzez dostępne mechanizmy finansowania, proces projektowy i remontowy do momentu zasiedlenia przez mieszkańców.

Habitat for Humanity Poland

Fundacja Habitat for Humanity Poland działa w Polsce ponad 30 lat. Jej działania wpisują się w strategie oparte na zaangażowanie społeczności, gospodarki obiegu zamkniętego oraz służbie ludziom i planecie (Cele Zrównoważonego Rozwoju nr 1, 11 i 12). W 2020 roku rozpoczął się trzyletni międzynarodowy projekt  „Wypełniając lukę: Remontujemy pustostany aby zapewnić dom”) („Filling the Gap – Readapting Empty Spaces to Prevent Homelessness”). We współpracy z Habitat for Humanity Great Britain oraz firmą M&G, Habitat Poland buduje szeroką koalicję partnerów: biznes, organizacje pozarządowe oraz instytucje publiczne, w tym Instytut Rozwoju Miast i Regionów. W ramach projektu są przywracane do użytkowania pustostany, które następnie są udostępniane osobom potrzebującym zintegrowanego wsparcia (usamodzielniającym się młodym osobom dorosłym czy cudzoziemcom, uchodźcom). W ramach projektu został zbadany potencjał pustostanów w Polsce do wykorzystania ich na cele mieszkaniowe.

Habitat for Humanity Poland
www.habitat.pl
www.facebook.com/HabitatPL/

Wszelkie materiały promocyjno-reklamowe mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią one podstawy do wzięcia udziału w Promocji, w szczególności nie są ofertą w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2020, poz. 1740 z późn. zm.).