Rynek handlowy w coraz lepszej formie. 2021 r. z ponad 338 tys. mkw. nowej podaży w centrach handlowych.
Jedrak Dominika Colliers
Po oddaniu ponad 338 tys. mkw. GLA powierzchni, całkowita podaż w sektorze centrów handlowych na koniec 2021 r. wyniosła ponad 12,3 mln mkw. GLA, a nasycenie powierzchnią wzrosło do 320 mkw. na 1 000 mieszkańców. Według danych Colliers wskaźniki te są wyższe niż w 2020 r., a także w przedpanedmicznym 2019 r. i zbliżają się do wyników odnotowanych w latach 2017 i 2018.
Najważniejsze wydarzenia i trendy 2021 na rynku handlowym
- Małe centra w mniejszych miastach
W 2021 r. oddano do użytku 34 nowe obiekty, zaś 9 kolejnych rozbudowano. Do największych otwarć zaliczyć należy Galerię Andrychów (23,2 tys. mkw.) oraz Saller Lipnik (12,8 tys. mkw.). Powierzchnia żadnego nowo oddanego obiektu w 2021 nie przkroczyła 25 tys. mkw. GLA, a nowa podaż zlokalizowana jest przede wszystkim w mniejszych miejscowościach – ponad 80% oddanej w 2021 r. powierzchni handlowej powstało w ośrodkach poniżej 100 tys. mieszkańców.
– Decyzję deweloperów i inwestorów o lokalizacji obiektów handlowych wspiera rosnąca siła nabywcza mieszkańców mniejszych miejscowości, ale i duża konkurencja na większych rynkach. Wciąż ogromną popularnością wśród konsumentów cieszą się parki handlowe, które umożliwiają korzystanie z usług, handlu i gastronomii w sąsiedztwie miejsca zamieszkania. Małe i średnie obiekty handlowe wykazują wyższą odporność na wprowadzane restrykcje związane z pandemią – mówi Katarzyna Michnikowska, Dyrektor w Dziale Doradztwa i Badań Rynku w Colliers.
- 2 lockdowny
I poł. 2021 r. upłynęła pod znakiem dwóch lockdownów, które znacznie ograniczyły funkcjonowanie centrów handlowych. Pojawiły się także dodatkowe koszty związane z wymogami sanitarnymi. Jednocześnie centra handlowe aktywnie włączyły się w walkę z pandemią, stając się jednym z miejsc, gdzie można było przyjąć szczepionkę przeciw COVID-19.
- Debiuty na rynku
W 2021 r. w Polsce zadebiutowały m.in. sieć JD Sports zajmująca się sprzedażą odzieży sportowej, sieci oferujące artykuły do wyposażenia domu i wnętrz (Duxiana, MRP Home, Rolf Benz), a także marki modowe (Philipp Plein, Bimba y Lola, Camicissima, Yargici). Pierwsze sklepy w naszym kraju otworzyła firma Lego oraz sieć Rituals Cosmetics. Spektakularny debiut odnotowała marka Half Price – nowy koncept off-price polskiej Grupy CCC, która otwiera sklepy także w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej.
- Sieci wychodzą z Polski
Podaż na niektórych największych rynkach zmniejszyła się wraz z zakończeniem procesu wycofywania się z Polski sieci Tesco, który nie pozostał bez wpływu na wzrost współczynnika pustostanów (5,3% w sierpniu 2021 r. vs. 4,8% w sierpniu 2020 r.). Ponad 300 lokalizacji po sklepach brytyjskiej sieci przejął Salling Group, otwierając w ich miejscach supermarkety Netto. Wybrane lokalizacje po Tesco zajęły również sklepy sieci Kaufland, Carrefour, E.Leclerc czy DIY Leroy Merlin i Castorama. Niektóre obiekty zostały zakupione w celu przekonwertowania ich na parki handlowe lub projekty mixed-use i mieszkaniowe.
– Inwestorzy poszukują nowych rozwiązań dla najstarszych obiektów. Potencjalne scenariusze zaobserwować można na przykładzie obiektów sieci Tesco, które nie zostały przejęte przez operatorów spożywczych. Przestrzenie zajmują także operatorzy DIY, a wybrane obiekty przekształcane są na cele parków handlowych. Na rynkach o dużej konkurencji oraz presji na intensyfikację zagospodarowania terenu, spodziewać można się realizacji projektów wielofunkcyjnych – mówi Dominika Jędrak, Dyrektor Działu Doradztwa i Badań Rynku w Colliers.
Polski rynek, poza siecią Tesco, w latach 2020-2021 opuściły również m.in. marki Salamander, Promod, Camaieu, Sportisimo czy Tape à l’oeil. Do końca 2022 roku zamknięte mają zostać także sklepy Uterque należącej do sieci Inditex, a ze sklepów stacjonarnych w Polsce rezygnuje Gino Rossi.
- Nowoczesne oblicza handlu
Po znacznym wzroście znaczenia e-commerce w handlu detalicznym, zaobserwowanym wraz z pierwszą falą pandemii w 2020 r., ubiegły rok przyniósł stabilizację wskaźników. Udział sprzedaży e-commerce w handlu detalicznym w 2021 r. wahał się między 7,4% w lipcu do 11,4% w listopadzie.
Do najważniejszych wydarzeń dla branży e-commerca należy m.in. wprowadzenie w Polsce usługi Amazon Prime, debiut pochodzącej z Singapuru platformy Shopee, a także uruchomienie przez Decathlon platformy marketplace.
W 2021 r. obserwowano przyspieszoną cyfryzację rynku zakupów codziennych. Dynamiczny rozwój spotkał również format q-commerce, na którym funkcjonują m.in. Glovo, Lisek, Jokr, Bolt, Wolt czy Jush należący do właściciela sieci Żabka, która prężnie rozwija nowoczesne koncepty. W ubiegłym roku otwarte zostały pierwsze bezobsługowe punkty Żappka, zaś w ramach współpracy z siecią Decathlon powstał pierwszy punkt Żabka Nano.
Prognozy na 2022 r. dla rynku handlowego
- 285 tys. mkw. nowej powierzchni handlowej
W budowie znajduje się na obecny moment ok. 285 tys. mkw. GLA. Większość projektów, którą stanowią parki handlowe, realizowanych jest w miastach poniżej 100 tys. mieszkańców. Wśród największych powstających obiektów są m.in. Karuzela Kołobrzeg i II faza parku handlowego Atut Ruczaj w Krakowie. Wybrane obiekty, które dotychczas związane były z funkcjonowaniem hipermarketów Tesco, przekształcone zostaną z centrów handlowych w parki handlowe.
- Trend na mixed-use
Różnicowanie się formatów handlowych niesie za sobą wzrost inwestycji typu mixed-use. Koronny przykład projektu o funkcjach mieszanych, oddanego do użytku w ubiegłym roku, stanowi Fabryka Norblina w Warszawie. Obecnie trwa realizacja kolejnych dużych kompleksów tego rodzaju m.in. Fuzji oraz Widzewskiej Manufaktury w Łodzi i inwestycji na terenie Młodego Miasta w Gdańsku. Deweloperzy oraz inwestorzy specjalizujący się dotąd w nieruchomościach handlowych, a także sieci handlowe obecne dotychczas jedynie w centrach handlowych poszukiwać będą nowych opcji inwestycyjnych w celu dywersyfikacji portfeli.
- Dojrzewanie rynku e-commerce
W najbliższym roku możemy spodziewać się kontynuacji trendów, które zaistniały już wcześniej m.in. wzrostu udziału e-commerce i q-commerce w handlu detalicznym, wzmożoną aktywność na platformach sprzedażowych i rozwój różnych form dostaw. Rozwijany będzie model sprzedaży i komunikacji wielokanałowej (omnichannel), coraz większe znaczenie dla branży będą miały również nowe technologie. Wraz z dojrzewaniem rynku, w najbliższym roku może dojść do pierwszych konsolidacj w tym segmencie. Rozwój e-commerce wpłynie również na rynek magazynowy – wraz ze wzrostem znaczenia sprzedaży on-line rośnie presja na rozwój oferty logistyczno-magazynowej do obsługi sektora.
- Handel pod znakiem ESG
Podobnie jak w innych sektorach, planowany jest wzrost znaczenia społecznej, środowiskowej i ekonomicznej (ESG) odpowiedzialności w branży. Spodziewane są przebudowy i renowacje budynków, które mają na celu ograniczenie zużycia energii oraz emisji. Przykładem rozwijanych działań w branży handlowej jest wprowadzenie opakowań wielokrotnego użytku czy biodegradowalnych reklamówek, dążenie do zmniejszenia negatywnego wpływu procesu dostaw i zwrotów towarów na środowisko. Wzrastać będzie rola zarządzania, sprawiedliwego wynagradzania, inwestycji w kapitał ludzki czy dbania o interesy społeczności lokalnej. Przykładem działań spod znaku sustainability jest otwieranie w centrach handlowych butików oferujących ubrania i przedmioty z drugiej ręki jak np. koncept Ubrania do Oddania czy salon Kimono w Galerii Bemowo.
- Pandemia już nie taka straszna?
Wraz ze wzrostem poziomu wyszczepienia społeczeństw i normalizowania się sytuacji epidemicznej w poszczególnych krajach, również w Polsce powoli zmniejsza się ryzyko i próg wprowadzenia znacznych obostrzeń dla obiektów handlowych. Konsekwencje poprzednich lockdownów – w 2020 i 2021 r. – branża może jednak odczuwać jeszcze przez kilka najbliższych lat.
O Colliers
Colliers (NASDAQ, TSX: CIGI) jest wiodącą firmą oferującą szeroki wachlarz usług najwyższej jakości na rynku nieruchomości oraz zarządzanie inwestycyjne. Działając w 64 krajach, ponad 17 000 specjalistów współpracuje w celu maksymalizacji wartości nieruchomości dla najemców, właścicieli i inwestorów. Przez ponad 27 lat nasz doświadczony zespół liderów, posiadający znaczne udziały w firmie, zapewnił naszym akcjonariuszom roczny zwrot z inwestycji w wysokości blisko 20%. Z rocznymi przychodami firmy na poziomie $4,1 mld oraz aktywami w zarządzaniu o wartości ponad $50 mld, maksymalizujemy potencjał nieruchomości i przyspieszamy sukces naszych klientów i pracowników.
Wszelkie materiały promocyjno-reklamowe mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią one podstawy do wzięcia udziału w Promocji, w szczególności nie są ofertą w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2020, poz. 1740 z późn. zm.).
