Katowice wykreślone z listy hot spotów HELCOM – sukces wieloletnich działań proekologicznych

Katowickie inwestycje w system kanalizacji deszczowej fot. KAW
W połowie marca 2025 roku, podczas posiedzenia Komisji Helsińskiej (HELCOM) w Helsinkach, zapadła decyzja o usunięciu Katowic z listy tzw. hot spotów – obszarów uznawanych za szczególnie problematyczne pod względem wpływu na środowisko wodne Morza Bałtyckiego. To symboliczny, ale i konkretny sukces dla miasta, które od lat realizuje konsekwentną politykę modernizacji infrastruktury komunalnej i poprawy stanu wód powierzchniowych.
HELCOM i lista hot spotów
HELCOM (Komisja Helsińska) to organizacja zrzeszająca państwa regionu Morza Bałtyckiego – w tym Polskę, Niemcy, Szwecję, Finlandię, Danię, Litwę, Łotwę, Estonię, Rosję oraz Unię Europejską. Jej celem jest ochrona środowiska morskiego poprzez wspólne działania członków i monitorowanie wpływu poszczególnych obszarów na stan wód Bałtyku.
Lista tzw. hot spotów została utworzona w 1992 roku i obejmuje obszary, które w sposób szczególny obciążają środowisko naturalne – głównie poprzez zanieczyszczenia wód. Katowice przez lata widniały na tej liście, będąc jednym z tzw. komunalnych hot spotów Polski. Teraz, po ponad trzech dekadach działań modernizacyjnych, miasto zostało z tej listy oficjalnie wykreślone.
Wieloletnia strategia Katowic
Usunięcie Katowic z listy HELCOM to efekt przemyślanej i długofalowej polityki miasta w zakresie ochrony środowiska. Jak podkreśla prezydent Marcin Krupa, kluczowe znaczenie miały inwestycje w nowoczesną gospodarkę wodno-ściekową oraz działania ukierunkowane na poprawę jakości wód opadowych i modernizację oczyszczalni.
– Z ogromną satysfakcją przyjmujemy decyzję Komisji Helsińskiej. To efekt konsekwentnie realizowanej polityki miasta w zakresie ochrony środowiska i modernizacji infrastruktury komunalnej – mówi prezydent Krupa. – Decyzja HELCOM dowodzi, że odpowiedzialne i długofalowe działania przynoszą wymierne korzyści – zarówno lokalnie, jak i w skali całego regionu – dodaje.
Inwestycje o rekordowej skali
W latach 2016–2023 Katowice zrealizowały największy w swojej historii projekt wodno-kanalizacyjny – „Uporządkowanie gospodarki ściekowej – Etap III”. W ramach inwestycji o łącznej wartości niemal 369 mln zł zbudowano i zmodernizowano ponad 60 kilometrów sieci kanalizacyjnej. Przebudowano także oczyszczalnie ścieków, co pozwoliło znacząco ograniczyć zrzuty nieoczyszczonych ścieków do środowiska.
Znaczącym osiągnięciem było także przeprowadzenie tzw. przerzutu ścieków sanitarnych z dzielnic Janów, Nikiszowiec, Giszowiec oraz terenów poprzemysłowych do oczyszczalni „Dąbrówka Mała – Centrum”. Pozwoliło to nie tylko usprawnić gospodarkę ściekową, ale także odciążyć systemy kanalizacyjne sąsiednich miast.
Zielona energia w oczyszczalniach
Miasto zainwestowało również w poprawę efektywności energetycznej swoich obiektów. W oczyszczalniach „Podlesie” i „Panewniki” uruchomiono farmy fotowoltaiczne o łącznej mocy 0,625 MW, a w „Gigabloku” działa jednostka kogeneracyjna o mocy 400 kW. Do 2026 roku planowane jest uruchomienie kolejnych instalacji PV o mocy ponad 0,6 MW.
– Jesteśmy na etapie przygotowania postępowań przetargowych, które pozwolą na realizację zadania w formule „zaprojektuj i wybuduj” – mówi Andrzej Hołda, prezes Katowickich Inwestycji S.A., spółki odpowiedzialnej za realizację projektów energetycznych.
Retencja i deszczówka
Równolegle miasto zainwestowało w gospodarkę wodami opadowymi. Zbudowano ponad 8 km nowej sieci deszczowej oraz 25 zbiorników retencyjnych o łącznej pojemności 11 tys. m³. Zbiorniki te nie tylko chronią przed podtopieniami, ale także pozwalają na gospodarowanie deszczówką i ograniczenie spływu zanieczyszczeń do rzek i potoków.
Wniosek poparty raportem
W 2022 roku Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie złożyło do HELCOM wniosek o wykreślenie ostatnich polskich hot spotów komunalnych, w tym Katowic. Wniosek został poparty szczegółowym raportem przygotowanym przy współpracy z przedsiębiorstwami wodno-kanalizacyjnymi z kilku miast, m.in. Katowic, Bytomia, Gliwic, Łodzi i Wrocławia. To właśnie ten dokument stanowił podstawę decyzji Komisji.
Krok w stronę czystszego Bałtyku
Usunięcie Katowic z listy HELCOM to nie tylko sukces lokalny, ale także istotny wkład w poprawę stanu środowiska wodnego Morza Bałtyckiego. To także sygnał, że transformacja przemysłowych ośrodków miejskich w kierunku zrównoważonego rozwoju jest możliwa – o ile towarzyszy jej konsekwencja, planowanie i inwestycje.
Katowice, jeszcze niedawno kojarzone z przemysłowym dziedzictwem i problemami ekologicznymi, dziś mogą być przykładem pozytywnej przemiany i realnego wpływu na ochronę środowiska – zarówno w skali miejskiej, jak i międzynarodowej.
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Silesion.pl codziennie. Obserwuj Silesion.pl!
Wszelkie materiały promocyjno-reklamowe mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią one podstawy do wzięcia udziału w Promocji, w szczególności nie są ofertą w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2020, poz. 1740 z późn. zm.).