Forum Obywatelskie GZM: mieszkańcy wypracowali 102 rekomendacje dotyczące przyszłości transportu kolejowego

Przez trzy dni 42 losowo wybranych mieszkanek i mieszkańców Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropoli wspólnie z ekspertami szukało rozwiązań na usprawnienie transportu zbiorowego na terenie GZM. Szczególną uwagę poświęcili komunikacji wzdłuż linii kolejowej łączącej Chorzów z Tarnowskimi Górami.  Rekomendacje zostały już przekazane do urzędów miast i gmin oraz jednostek odpowiedzialnych za transport zbiorowy.

Wypracowane rozwiązania obejmują szeroki zakres zagadnień: od systemowych zmian w organizacji transportu, przez standardy infrastruktury przesiadkowej, aż po konkretne udogodnienia dla pasażerek i pasażerów.

Jakie rozwiązania zdaniem mieszkańców są najważniejsze, aby skutecznie i bez stresu przesiadać się pomiędzy różnymi środkami transportu?

Przede wszystkim synchronizacja rozkładów jazdy pociągów oraz pojazdów Transport GZM, szczególnie na węzłach przesiadkowych. Pasażerowie oczekują, że odpowiednie ułożenie godzin przyjazdów i odjazdów pozwoli im na pewne przesiadanie się na poszczególne środki transportu. Uznali, że maksymalny czas na przesiadkę pomiędzy pociągami a autobusami i tramwajami powinien wynosić 15 minut. Podróżowanie będzie jeszcze prostsze, jeżeli pociągi będą kursować z dużą częstotliwością. Uczestnicy Forum wskazali jako optymalny takt 15-minutowy.

W kwestii dojazdu do miejsca przesiadek rekomendacje obejmują zapewnienie dojazdu z mniejszych miejscowości i obszarów dotąd nieobsługiwanych komunikacyjnie, a także tworzenie buspasów i fuzji torowiska z buspasem, tam gdzie to możliwe, z uwzględnieniem bezpieczeństwa i organizacji ruchu.

Mieszkańcy wskazali ponadto, że istotna jest ciągła analiza danych cyfrowych całego transportu publicznego oraz cykliczne badania ankietowe pasażerów i pasażerek w celu otrzymywania informacji dotyczących jak najefektywniejszego rozmieszczenia przystanków, częstotliwości kursowania i przebiegu linii komunikacji tak, aby dostosować je do bieżących potrzeb pasażerów i do obserwowanych zmian.

Według uczestników Forum Obywatelskiego, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia powinna zarządzać transportem zbiorowym, współpracując w kontekście komunikacji metropolitalnej z poszczególnymi gminami oraz pracując nad podobnymi standardami w zakresie dostępności oraz nad stworzeniem kompleksowej koncepcji finansowej i planowania tras.

Omówione zostały też standardy węzłów, dworców i przystanków. Kluczowe elementy z perspektywy pasażerów w takich miejscach to: biletomaty, wiaty, toalety, windy i/lub podjazdy, sklepy lub kioski. Ponadto ważne jest odpowiednie powiązanie przystanków i stacji w obrębie węzłów przesiadkowych, umożliwiające wygodne przemieszczanie się między przystankami poprzez bezpośrednie przejście.

Forum Obywatelskie dało także odpowiedź na pytanie: jakiego transportu zbiorowego oczekują mieszkańcy?

Po pierwsze pojazdy. Zdaniem uczestników Forum mają być one funkcjonalne, estetyczne, czyste i nieawaryjne oraz wyposażone w klimatyzację dostosowaną do aktualnych warunków pogodowych. Druga istotna kwestia to w przypadku opóźnienia pociągu możliwość przesiadki na tym samym bilecie na inny najbliższy środek transportu GZM.

W zakresie informacji pasażerskiej uczestnicy jednogłośnie stwierdzili, że niezbędna jest aplikacja, w której pasażerowie zaplanują podróż, kupią bilet na wszystkie środki transportu i znajdą kluczowe informacje (m.in. opóźnienia, śledzenie pozycji pojazdów na żywo).

Wśród innych elementów wspierających przesiadki zarekomendowano m.in. weryfikację oraz ewentualnie montaż linii ostrzegawczych na przystankach autobusowych i tramwajowych wyznaczających bezpieczną przestrzeń (tzw. deadline), a także ścisłe przestrzeganie ustawy dot. przepisów projektowania zorientowanego pod kątem osób z niepełnosprawnościami.

Rekomendacje przyjmowano w systemie głosowania preferencyjnego

Pozwoliło to nie tylko wybrać najlepsze rozwiązania, ale też określić ich priorytetowość. Osoby uczestniczące przyznawały od 0 do 3 punktów każdej propozycji: 3 punkty za “bardzo popieram”, 2 punkty za “popieram”, 1 punkt za “akceptuję” oraz 0 punktów za “nie widzę potrzeby” lub “jestem przeciwko”.

102 wypracowane rekomendacje zostały przekazane do urzędów miast i gmin oraz jednostek odpowiedzialnych za transport zbiorowy. Przedstawiciele tych instytucji mają teraz 3 miesiące na przedstawienie oficjalnego stanowiska wobec proponowanych rozwiązań.

Forum było procesem wieloetapowym, łączącym edukację z deliberacją. W pierwszym dniu uczestniczki i uczestnicy zapoznali się z aktualnym stanem transportu zbiorowego w regionie oraz różnymi rozwiązaniami stosowanymi w innych miastach. Kolejne dni poświęcono na dyskusję i wspólne wypracowywanie konkretnych propozycji zmian.

W procesie korzystano z wiedzy ekspertek i ekspertów oraz przedstawicielek i przedstawicieli społeczności lokalnych, liderek i liderów oraz aktywistek i aktywistów, którzy zgłosili się jako Strona.

Inicjatywa wpisuje się w szerszy projekt “Jak otworzyć kolej na mieszkańców”, realizowany przy wsparciu partnerów społecznych i pod międzynarodowym patronatem.

Z rekomendacjami można zapoznać się na stronie forumobywatelskie.transportgzm.pl.

Wszelkie materiały promocyjno-reklamowe mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią one podstawy do wzięcia udziału w Promocji, w szczególności nie są ofertą w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2020, poz. 1740 z późn. zm.).