1961 czy 1962? W którym roku założono GKS Jastrzębie?
GKS Jastrzebie czyli 60 lat tradycji
„Tysiąc dziewięćset sześćdziesiąt dwa, w sercach kibiców wiara wciąż trwa” – od tych słów zaczyna się jedna z najpopularniejszych przyśpiewek fanów piłki nożnej w Jastrzębiu. Od bardzo wielu lat pokutuje przekonanie, że Górniczy Klub Sportowy Jastrzębie założony został w 1962 roku Wyrazem tego jest chociażby obecna nazwa klubu: GKS 1962 Jastrzębie. Niestety, wspomniana data nie jest zgodna z prawdą historyczną, o czym już wielokrotnie przy różnych okazjach wspominano, ale nie przytaczano wystarczających dowodów.
Lepiej zorientowani od dawna wiedzą, że klub piłkarski z Jastrzębia założono w 1961 roku jako Klub Sportowy Górnik Jastrzębie. Jak do tego doszło?
W cieszyńskim archiwum zachowało się sprawozdanie z działalności Górnika. Zacytujmy obszerniejszy fragment: „Klub Sportowy Górnik założony został w marcu 1961 roku na wniosek organizacji młodzieżowych przy budujących się kopalniach i przy wydatnej pomocy dyrekcji tych kopalń. Zatwierdzony zaś został jako jednostka prawna KS Górnik Jastrzębie Zdrój w czerwcu 1961 roku. Celem Klubu było propagowanie sportu wśród młodzieży Jastrzębia i okolicy oraz załogi budujących się kopalń. Klub skupia w swych szeregach 72 czynnych członków.”
Wspomniane sprawozdanie podaje jeszcze garść innych informacji o pionierskim okresie działalności Górnika. W klubie funkcjonowały 4 sekcje: piłki nożnej, siatkówki, hokeja na lodzie i szermierki. Nas najbardziej interesuje charakterystyka tej pierwszej: „Sekcja piłki nożnej prowadzi swą działalność na terenie basenu kąpielowego, zaś mecze rozgrywa na nie własnym boisku w Jastrzębiu Górnym. Boisko nie spełnia właściwych warunków z powodu złej nawierzchni i nieodpowiedniego położenia, wpływa ujemnie na prawidłową działalność tej sekcji. Pomimo tego sekcja ta wykazuje żywotną działalność, na którą składa się 30 rozegranych meczy: 5 przegranych, 3 remisów, 22 wygranych. Sekcja ta jest dla klubu deficytową, gdyż dochody w stosunku do wydatków są niewspółmiernie niskie.”
W ewidencji stowarzyszeń powiatu wodzisławskiego znajdujemy informację, że klub został wpisany do rejestru stowarzyszeń przez Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach w dniu 15 czerwca 1961 roku. Dokument też wymienia 16 członków-założycieli KS Górnik Jastrzębie. Zapiski w niniejszym dokumencie wskazują, że pierwszym prezesem był Edmund Dexheimer.
Skoro mamy już całkowitą pewność, że Górnik Jastrzębie powstał w 1961 roku, spróbujmy zatem odpowiedzieć na pytanie, skąd wzięła się data 1962. Zerknijmy do annałów historii i zobaczmy, co działo się wówczas w młodym klubie. W czerwcu 1962 roku Górnik Jastrzębie zakończył swój pierwszy sezon w klasie C i w zasadzie to jedyne ważne wydarzenie w tym roku – z pewnością nie zasługujące na upamiętnienie w nazwie klubu.
Tak na dobrą sprawę znacznie więcej wydarzyło się w 1963 roku. Zarówno Górnik Jastrzębie jak i LZS Moszczenica ostro rywalizowały o awans do klasy B. Jastrzębie zakończyło sezon na miejscu premiowanym awansem, ale Wydział Gier i Dyscypliny dokonał weryfikacji wyników i w tabeli nastąpiły zmiany. Największe dotyczyły… Górnika Jastrzębie, którego ukarano trzema walkowerami za udział w meczach nieuprawnionego zawodnika. Tym samym jastrzębski zespół spadł na trzecie miejsce, a Moszczenica wskoczyła na drugie. I tak przy zielonym stoliku Górnik stracił awans… Kto wie, czy ta sytuacja nie spowodowała, że lokalni decydenci postanowili o połączeniu Górnika Jastrzębie z LZS Moszczenica. Należy pamiętać, że właśnie w tym czasie Jastrzębie-Zdrój uzyskało prawa miejskie, a plany przewidywały budowę całkiem dużego miasta obejmującego m.in. Moszczenicę. Fuzja obu klubów nie tylko dawała możliwość gry w klasie B, ale także tworzyła podstawy do budowy silniejszego zespołu. Połączenie odbyło się nie bez oporów działaczy z Moszczenicy, jednak w owym czasie decyzje zapadały wyżej. Odtąd zespół nosił nazwę Górnik Jas-Mos. Szybko stał się wymagającym rywalem. Drużyna awansowała do klasy A, a po doskonałym sezonie 1966/67 znalazła się w lidze okręgowej. W połowie 1970 roku zapadła decyzja o przekształceniu Górnika Jas-Mos w Górniczy Klub Sportowy Jastrzębie.
Jak widać, kluczowe daty w historii klubu, to 1961 i 1963. Mimo to, na skutek czyjejś pomyłki, którą rozpowszechniła stugębna plotka, utarło się, że jastrzębski klub powstał w 1962 roku. Co ciekawe, omyłkowa data funkcjonowała już w latach 70., choć na proporczyku z okazji 25-lecia klubu widnieje prawidłowa data 1961! A zatem byli wówczas w klubie ludzie, którzy znali prawdę. Czy zabrakło im determinacji w naprawieniu tego błędu? Obecnie jest to raczej niemożliwe. Klub pozostanie przy współczesnej nazwie, a kibice nadal będą śpiewać o roku 1962. Data ta stała się bowiem częścią naszej tożsamości. Nosimy ją na koszulkach, czapkach, szalikach i wszelakich gadżetach. I tak już zapewne pozostanie.
Marcin Boratyn
Wszelkie materiały promocyjno-reklamowe mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią one podstawy do wzięcia udziału w Promocji, w szczególności nie są ofertą w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2020, poz. 1740 z późn. zm.).
