System kaucyjny w Polsce od 2025 roku – zasady, cele i europejskie inspiracje

Od 1 października 2025 roku w Polsce zacznie obowiązywać nowy system kaucyjny obejmujący wybrane opakowania po napojach. Rozwiązanie to ma zwiększyć poziom recyklingu, zmniejszyć ilość odpadów i dostosować krajowe przepisy do unijnych wymogów. Wzorując się na sprawdzonych rozwiązaniach z innych państw europejskich, polskie regulacje zakładają szeroki dostęp do punktów zwrotu, brak konieczności okazywania paragonu oraz jasne zasady naliczania i odzyskiwania kaucji.

Jakie opakowania obejmie system?

System będzie dotyczył trzech typów opakowań:

• butelki plastikowe PET o pojemności do 3 litrów,
• puszki metalowe o pojemności do 1 litra,
• butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra.

Wysokość kaucji wyniesie 0,50 zł dla butelek PET i puszek oraz 1,00 zł dla butelek szklanych wielokrotnego użytku. Kwota ta będzie doliczana przy kasie, a nie w cenie widocznej na półce sklepowej.

Zasady zwrotu opakowań

Konsument będzie mógł oddać opakowanie w dowolnym sklepie uczestniczącym w systemie.

• Sklepy o powierzchni powyżej 200 m² będą miały obowiązek przyjmowania opakowań.
• Mniejsze placówki będą mogły przystąpić do systemu dobrowolnie.

Do odzyskania kaucji nie będzie wymagany paragon. Wystarczy, że opakowanie będzie czyste, niezgniecione i z czytelną etykietą oraz kodem kreskowym. Zwroty będzie można realizować zarówno w punktach obsługiwanych przez pracowników, jak i w automatach zwrotnych, tzw. butelkomatach.

Operatorzy systemu

Nowością na tle wielu krajów europejskich będzie model wielu operatorów. Każdy z nich będzie odpowiadał za zbiórkę opakowań, rozliczenia kaucji oraz przekazanie surowców do recyklingu. Ma to zapewnić większą konkurencję i elastyczność w działaniu systemu.

Cele wprowadzenia systemu kaucyjnego

Podstawowe cele polskiego systemu to:

• zwiększenie poziomu recyklingu opakowań z plastiku, szkła i metalu,
• redukcja odpadów jednorazowych w środowisku,
• spełnienie wymogów unijnej dyrektywy SUP (2019/904) dotyczącej ograniczenia plastikowych odpadów,
• poprawa efektywności gospodarki odpadami i wspieranie gospodarki o obiegu zamkniętym.

Zgodnie z przepisami UE, Polska musi osiągnąć 77% poziom selektywnej zbiórki plastikowych butelek do 2025 roku oraz 90% do 2029 roku. System kaucyjny jest kluczowym narzędziem, aby te cele stały się realne.

Inspiracje z Europy

Polskie rozwiązania zostały opracowane na podstawie doświadczeń państw, które wprowadziły DRS (Deposit Return Systems) wcześniej:

• Niemcy – ponad 98% zwrotu opakowań,
• Norwegia – około 92% zwrotu,
• Litwa – wzrost z 34% do ponad 90% w ciągu dwóch lat.

W krajach takich jak Łotwa czy Irlandia wprowadzenie DRS przełożyło się również na zauważalne zmniejszenie ilości odpadów w przestrzeni publicznej i na plażach. Przykłady te pokazały, że dobrze zaprojektowany system potrafi znacząco zmienić nawyki konsumentów i poprawić stan środowiska.

Znaczenie dla konsumentów i środowiska

Wdrożenie systemu kaucyjnego ma przynieść korzyści na kilku płaszczyznach:

• możliwość odzyskania pieniędzy za zwrócone opakowania,
• łatwy dostęp do punktów zbiórki,
• realne zmniejszenie ilości śmieci trafiających do lasów, parków i rzek,
• podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa.

Doświadczenia innych krajów sugerują, że system może odzyskać ponad 90% opakowań objętych kaucją, co znacząco poprawi efektywność polskiego recyklingu.

Jesteśmy na  Google News. Dołącz do nas i śledź  Silesion.pl  codziennie. Obserwuj Silesion.pl!

Wszelkie materiały promocyjno-reklamowe mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią one podstawy do wzięcia udziału w Promocji, w szczególności nie są ofertą w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2020, poz. 1740 z późn. zm.).

O autorze