„Święta Wojna” – śląski humor w czasach transformacji

Serial Telewizji Polskiej, emitowany od 2000 do 2009 roku, w unikalny sposób przedstawiał życie śląskiej rodziny na tle przemian ustrojowych. Główny bohater, emerytowany górnik Bercik, próbował odnaleźć się w nowej rzeczywistości gospodarczej, co dawało pretekst do ukazania absurdów, różnic kulturowych i rodzinnych relacji z dużą dawką lokalnego humoru.

Produkcja TVP2 pojawiła się na ekranach w okresie, gdy Polska odczuwała skutki gwałtownych przemian społeczno-gospodarczych po transformacji ustrojowej. „Święta Wojna” była odpowiedzią na potrzebę oswojenia tej zmieniającej się rzeczywistości – robiła to poprzez humor zakorzeniony w konkretnym regionie, zrozumiały zarówno dla mieszkańców Śląska, jak i dla odbiorców z innych części kraju.

Akcja serialu toczyła się głównie w Katowicach, gdzie mieszkała rodzina Dwornioków. Głównym bohaterem był Hubert Dworniok, znany szerzej jako Bercik, w którego wcielił się Krzysztof Hanke. Postać ta stanowiła uosobienie stereotypowego „hanysa” – emerytowanego górnika z charakterystyczną mową, podejściem do życia i energią, która nie pozwalała mu usiedzieć na miejscu. Bercik, pozbawiony pracy po zamknięciu kopalni, stale wpadał na pomysły, jak dorobić się fortuny. Jego „interesy” były jednak najczęściej nietrafione lub zupełnie absurdalne.

W życiu Bercika ważną rolę odgrywała jego żona Andzia, grana przez Joannę Bartel. Jej pragmatyczne podejście i zdrowy rozsądek często zderzały się z fantazją męża, co stanowiło oś wielu odcinków. Współczesny obraz rodziny był tu ukazany w przerysowany sposób, ale oparty na rzeczywistych problemach: trudności ekonomiczne, zarządzanie domowym budżetem, różnice w podejściu do życia.

Ważnym elementem serialu była postać Zbyszka Pyciakowskiego, kolegi Bercika z wojska, granego przez Zbigniewa Buczkowskiego. Jego pochodzenie z Warszawy kontrastowało z lokalnością śląskich bohaterów. Dialogi między Zbyszkiem a Bercikiem obfitowały w nieporozumienia wynikające z różnic językowych i kulturowych. Serial umiejętnie wykorzystywał ten kontrast, tworząc humor sytuacyjny, ale też komentując zderzenie dwóch światów – „centrum” i „peryferii”.

Charakterystyczna dla „Świętej Wojny” była również obecność gwary śląskiej, co nadawało serialowi autentyczności. Program ukazywał Śląsk nie tylko jako tło wydarzeń, ale jako bohatera kulturowego – z jego wartościami, zwyczajami, językiem i poczuciem humoru. Pomimo że akcja skupiała się na lokalności, przekaz był zrozumiały dla całej Polski, a problemy postaci znajdowały swoje odbicie w realiach wielu rodzin z tamtego okresu.

Serial osiągnął sukces, czego dowodem były wysokie wyniki oglądalności oraz regularne nominacje do Telekamer w kategorii „najlepszy serial komediowy”. W 2001 roku produkcja uplasowała się na trzecim miejscu, co potwierdziło jej znaczenie wśród widzów. Emisja łącznie 322 odcinków uczyniła „Świętą Wojnę” jednym z najdłużej nadawanych polskich sitcomów.

Dziś serial bywa powtarzany w telewizji, a cytaty i postacie nadal funkcjonują w popkulturze. Świadczy to o jego sile jako obrazu epoki oraz wyjątkowego głosu śląskiej kultury w ogólnopolskim przekazie. „Święta Wojna” pozostała w pamięci widzów jako serial, który w zabawny sposób opowiadał o poważnych problemach – bez moralizowania, ale z dużą dozą empatii i lokalnego kolorytu.

Jesteśmy na  Google News. Dołącz do nas i śledź  Silesion.pl  codziennie. Obserwuj Silesion.pl!

Wszelkie materiały promocyjno-reklamowe mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią one podstawy do wzięcia udziału w Promocji, w szczególności nie są ofertą w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2020, poz. 1740 z późn. zm.).