Raport NASK: Polskie nastolatki spędzają prawie 5 godzin dziennie w internecie, 70% korzysta z AI
fot. NASK
Raport „Nastolatki” to najnowsza, kompleksowa analiza cyfrowego życia dzieci i młodzieży w Polsce, przygotowana przez NASK. Badanie ujawnia, jak dużo czasu nastolatki spędzają w internecie, jakie zagrożenia tam napotykają oraz jak niewielka jest świadomość rodziców na temat aktywności swoich dzieci online. W raporcie pojawiają się także nowe wątki dotyczące korzystania ze sztucznej inteligencji przez młodych użytkowników sieci.
Czas spędzany w internecie i różnice w postrzeganiu przez rodziców
Nastolatki, które kończą szkołę podstawową, często otrzymały swój pierwszy smartfon przed ukończeniem 8. roku życia. W dni powszednie młodzi ludzie spędzają w internecie średnio 5 godzin dziennie, a w weekendy nawet ponad 5 godzin i 15 minut. Choć jest to mniej niż rekordowy wynik z 2022 roku, to nadal jest to znaczny czas.
Ważnym problemem jest rozbieżność między tym, co deklarują dzieci, a tym, co wiedzą o tym ich rodzice. Rodzice często nie mają pełnej kontroli ani świadomości, jak długo i w jaki sposób ich dzieci korzystają z internetu. Różnice dotyczą także ustalania zasad korzystania z sieci – wielu rodziców uważa, że kontroluje aktywność dzieci, podczas gdy młodzież potwierdza istnienie takich reguł znacznie rzadziej.
Cyberprzemoc i milczenie ofiar
Co trzeci nastolatek doświadcza cyberprzemocy, jednak niemal połowa z nich nie podejmuje żadnych działań w odpowiedzi na agresję online. Rodzice często wierzą, że ich dzieci zwrócą się do nich o pomoc, ale rzeczywistość jest inna.
Eksperci zwracają uwagę na zjawisko „normalizacji przemocy” w sieci. Znaczna część młodzieży nie potrafi jednoznacznie stwierdzić, czy była ofiarą cyberprzemocy, co może oznaczać, że agresywne zachowania stają się dla nich codziennością i przestają być postrzegane jako problem.
Ryzykowne zachowania w sieci
Wśród młodych użytkowników internetu rośnie liczba ryzykownych zachowań. Ponad 25% nastolatków otrzymuje nagie lub półnagie zdjęcia od rówieśników lub nieznajomych, a rodzice są tego świadomi znacznie rzadziej.
Internetowe wyzwania, czyli tzw. challenge, są popularne zwłaszcza wśród chłopców – co trzeci z nich brał udział w takim wyzwaniu w ciągu ostatniego roku. Coraz więcej młodych ludzi ogląda także patostreamy, czyli transmisje na żywo o kontrowersyjnej lub agresywnej treści.
Coraz wcześniej następuje kontakt z pornografią – średni wiek inicjacji to 11 lat i 3 miesiące. Jedna trzecia nastolatków, którzy zetknęli się z takimi treściami, ogląda je regularnie.
Niepokojące są także spotkania offline z dorosłymi poznanymi w internecie. Co jedenasty nastolatek zdecydował się na takie spotkanie, a wielu z nich nie informuje o tym rodziców ani innych dorosłych.
Iluzoryczna kontrola rodzicielska
Większość rodziców deklaruje, że kontroluje dostęp dzieci do niebezpiecznych treści, w tym pornografii. Jednak tylko niewielka część młodzieży potwierdza, że odczuwa skuteczny nadzór. Podobnie jest z ustalaniem zasad korzystania z internetu – statystyki pokazują dużą rozbieżność między deklaracjami dorosłych a doświadczeniami nastolatków.
Sztuczna inteligencja w życiu młodych
Siedem na dziesięć nastolatków miało już kontakt z narzędziami opartymi na sztucznej inteligencji. Najpopularniejszym z nich jest ChatGPT, używany przez ponad połowę uczniów. Inne popularne aplikacje to CapCut i Character AI. Młodzi korzystają z AI głównie w nauce, odrabianiu prac domowych, rozrywce i walce z nudą.
Mimo to świadomość zagrożeń związanych z AI jest niska. Aż 63% badanych nie zna pojęcia „deepfake”. Rodzice często nie zdają sobie sprawy z intensywności korzystania przez dzieci z tych technologii.
Zmieniające się źródła wiedzy i rola szkoły
Coraz mniej nastolatków korzysta z tradycyjnych źródeł wiedzy, takich jak Wikipedia czy Google. Popularność tych serwisów spadła znacząco w ostatnich latach. Natomiast YouTube pozostaje ważnym medium dla młodych.
Szkoły jednak nie nadążają za tymi zmianami. Internet jest wykorzystywany głównie do wyświetlania prezentacji i filmów, a nie do rozwijania cyfrowych kompetencji uczniów.
Potrzeba lepszej edukacji i zaangażowania dorosłych
Raport „Nastolatki” pokazuje, że młodzi ludzie dorastają w cyfrowym świecie, często bez odpowiedniego wsparcia ze strony dorosłych. Wskazuje na konieczność lepszej edukacji cyfrowej oraz większego zaangażowania rodziców i nauczycieli w bezpieczeństwo dzieci w sieci.
Dane z badania mogą być podstawą do dyskusji i działań na poziomie politycznym, szkolnym oraz rodzinnym, by skuteczniej chronić młodzież i pomagać jej w bezpiecznym korzystaniu z internetu.
Raport i suplement do niego są dostępne do pobrania na stronie NASK.
źródło: NASK – Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Silesion.pl codziennie. Obserwuj Silesion.pl!
Wszelkie materiały promocyjno-reklamowe mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią one podstawy do wzięcia udziału w Promocji, w szczególności nie są ofertą w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2020, poz. 1740 z późn. zm.).
Dodaj komentarz