Pierwszy na świecie spektakl 3D w Muzeum Śląskim – rewolucja w teatrze cyfrowym
Muzeum Śląskie w Katowicach prezentuje przełomowe wydarzenie artystyczne – wystawę poświęconą “Ostatniej fudze” Dariusza Gorczycy, pierwszemu na świecie spektaklowi teatralnemu w całości wygenerowanemu w technologii 3D. Ekspozycja, która rozpocznie się 30 września 2025 roku w budynku Spichlerz, łączy awangardową sztukę teatralną z najnowszymi technologiami cyfrowego modelowania.
Wernisaż z pokazem spektaklu i dyskusją
4 października o godz. 16:30 w sali audytorium Muzeum Śląskiego odbędzie się uroczyste otwarcie wystawy. Wydarzeniu towarzyszyć będzie pokaz spektaklu oraz dyskusja z udziałem autora Dariusza Gorczycy i dr Anity Skwary – kulturoznawczyni i filmoznawczyni. Spotkanie poprowadzi kustosz Jolanta Niedoba.
Wystawa stanowi finał programu “TeArt”, poświęconego twórczości wybitnego artysty Józefa Szajny. To szczególne połączenie tradycji polskiego teatru awangardowego z nowoczesnymi możliwościami technologii 3D.
Mechaniczny teatr zbrodni – wizja artystyczna
“Ostatnia fuga” to spektakl pochodzący z 1994 roku, realizujący nowatorską koncepcję “Teatru mechanicznego”. Głównym elementem ekspresji jest instalacja składająca się z dziewięciu specjalnie skonstruowanych obiektów i maszyn, które przyrastają na scenie w trakcie przedstawienia.
Maszyny wykonują swoją pracę z nieludzką precyzją – powtarzalnie, nieubłaganie, raz zaprogramowane realizują brutalny, monotonny rytuał. Ten zabieg prowokuje do refleksji nad granicą między technologią a człowieczeństwem, automatyzmem a emocją.
Inspiracją dla Gorczycy stał się obraz Francisca Goi “3 maja 1808. Rozstrzelanie powstańców madryckich”. Egzekucja staje się osią wyrachowanego i metodycznego rytuału eksterminacji, rozrastającego się z każdym cyklem. Bezwładne nagie ciała osuwające się z rampy na proscenium piętrzą się w stos, tworząc wstrząsający dowód oskarżenia.
Warstwa dźwiękowa spektaklu
Obok warstwy wizualnej ogromną rolę odgrywa dźwięk. Spektrum audialne obejmuje bogactwo mechanicznych odgłosów przeszywających scenę oraz dramatyczną Passacaglię z III Symfonii Krzysztofa Pendereckiego, wyznaczającą rytm działania maszyn.
Całość przeplatają fragmenty tytułowej “Fugi a 3 Soggetti” Jana Sebastiana Bacha w wersji organowej, przynoszące chwilowe, złudne wytchnienie. Ta kompozycja również zamyka spektakl – jako niedokończona, urywa się nagle, pozostawiając widza z trudnym do zniesienia brzemieniem ciszy.
Przełom technologiczny w teatrze
Wyjątkowość projektu dopełnia fakt, że jest to pierwszy na świecie spektakl w całości wygenerowany w technologii 3D. Dzięki tej formie artysta przeniósł swoją wizję bezpośrednio z “umysłu na ekran”, zachowując bezkompromisową precyzję każdego elementu kompozycji, ruchu, taktu i akordu.
Efektem jest nie tylko perfekcyjne audiowizualne widowisko, lecz także niemal mistyczne doświadczenie, pełne symboliki i emocjonalnej intensywności. Mimo rewolucyjnych aspektów technologicznych, realizacja w pełni przynależy do świata teatru – zachowuje jego dramaturgię, napięcie i ekspresję.
Prapremiera spektaklu odbyła się 19 listopada 2024 roku w Małopolskim Ogrodzie Sztuki w Krakowie. Czas trwania przedstawienia wynosi 45 minut.
Zespół twórczy
Autorem koncepcji, reżyserem, odpowiedzialnym za światło, zdjęcia, montaż i opracowanie muzyczne jest Dariusz Gorczyca. Michał Sikora zajął się modelowaniem 3D, teksturowaniem, symulacjami, animacjami, renderowaniem i postprodukcją. Piotr Michał Madej odpowiadał za udźwiękowienie, a Daniel i Krzysztof Płonka za wstępne modelowanie 3D.
Ekspozycja w Muzeum Śląskim
Wystawa “Mechaniczny teatr zbrodni Dariusza Gorczycy” prezentuje 24 renderingi ukazujące maszyny sceniczne wykorzystane w “Ostatniej fudze” w formie kolorowych wydruków A0 oraz 10 autorskich projektów przestrzeni.
Dodatkowy element ekspozycji stanowią wybrane teksty autora oraz pokaz działania maszyn w formie dookolnej animacji 3D ukazanej na dużym ekranie za sprawą wideo-projekcji. Sylwetkę autora przybliży film biograficzny “Portret: Dariusz Gorczyca” TVP oddział w Krakowie.
Dariusz Gorczyca – artysta interdyscyplinarny
Dariusz Gorczyca urodził się 1 kwietnia 1966 roku w Chrzanowie. Jest polskim artystą interdyscyplinarnym, twórcą teatralnym, performerem, autorem tekstów i teoretykiem. W 1986 roku rozpoczął studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na wydziale Grafiki.
Od 1988 roku realizował indywidualny tok studiów obejmujący malarstwo, rzeźbę, rysunek, grafikę oraz obiekty sceniczne. W 1991 roku ukończył studia specjalnym dyplomem interdyscyplinarnym.
Gorczyca tworzy sztukę silnie oddziałującą na widza. Podejmuje trudne, mroczne, często kontrowersyjne tematy związane ze śmiercią, cierpieniem, seksualnością, obłędem czy religią. Język jego obrazów jest uniwersalny, wręcz archetypowy, stąd liczne nawiązania do mitologii, Biblii i wielkich bohaterów z klasyki literatury europejskiej.
Teatr Sytuacji i koncepcja Teatru Obłędu
W 1987 roku Gorczyca powołał Teatr Sytuacji. Od początku realizuje w nim swoją wizję teatru pozbawionego narracji słownej, budującego przekaz poprzez ruch, przedmiot oraz precyzję kompozycji na scenie.
Wraz z “Imperium Cienia” z 1993 roku skrystalizowała się w pełni jego koncepcja Teatru Obłędu z metodą gry aktorskiej zwaną “Obłędu łańcuch wcieleń”. Swoją wizualną moc objawiły specjalnie zaprojektowane obiekty i maszyny, wchodzące w obezwładniającą zależność z ciałem aktora.
To doprowadziło w 1994 roku do powstania radykalnej idei Teatru mechanicznego i projektu “Ostatnia Fuga”. Od 1989 roku w ramach Teatru performatywnego powstały dwie wersje “Dichotomos”, a w 2003 roku spektakl domknął tryptyk “Dead Body of Love”.
Dorobek artystyczny
Gorczyca ma na swoim koncie 38 wystaw indywidualnych, w tym we Francji, Niemczech, Włoszech, Szwajcarii, Stanach Zjednoczonych, Węgrzech, Rumunii i Słowacji.
Od 2002 roku realizuje projekt ArtNATOMY Research Studio, w którym na różne sposoby podejmuje zagadnienie ludzkiej anatomii. Od 2022 roku realizuje swoje prace w technice 3D oraz VR, powracając w nich do wcześniejszych projektów.
Artysta zajmuje się rysunkiem, malarstwem, instalacją, obiektem, assemblagem, fotografią i video. Często porusza się na granicy dyscyplin, swobodnie wykorzystując i zestawiając różnorodne media. Tworzy cykle plastyczne, którym towarzyszą jego na poły poetyckie teksty podejmujące ukazaną w formie wizualnej tematykę.
Wystawa w Muzeum Śląskim stanowi wyjątkową okazję do poznania twórczości artysty, który konsekwentnie łączy tradycję polskiego teatru awangardowego z najnowszymi technologiami cyfrowymi, otwierając nowe perspektywy dla sztuki teatralnej XXI wieku.
Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Silesion.pl codziennie. Obserwuj Silesion.pl!
Wszelkie materiały promocyjno-reklamowe mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią one podstawy do wzięcia udziału w Promocji, w szczególności nie są ofertą w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2020, poz. 1740 z późn. zm.).
Dodaj komentarz