Miasto przejmuje trzy budynki – w tym Łaźnię Łańcuszkową kopalni „Wujek”

Trzy budynki Oddziału KWK Staszic-Wujek, Ruchu Wujek – w tym cenny historycznie budynek Łaźni Łańcuszkowej przejęło miasto Katowice od Polskiej Grupy Górniczej. Budynki zostaną włączone do Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności powiększając tym samym siedzibę instytucji i uatrakcyjniając jej ofertę.

Budynek Łaźni Łańcuszkowej, byłego Oddziału Instalacyjnego i dawnej siedziby Straży Pożarnej od 12 grudnia znajduje się w zasobie Katowic. Miasto przejęło je od Polskiej Grupy Górniczej w formie darowizny. Rozmowy dotyczące przejęcia obiektów rozpoczęły się w 2019 roku, teraz nastąpił ich finał.

– Śląskie Centrum Wolności i Solidarności to ważny kompleks historyczno-edukacyjny, którego zadaniem jest kultywowanie pamięci po tragicznych wydarzeniach, jakie miały miejsce 16 grudnia 1981. Dzięki nowym budynkom miejsce to zyska dodatkową przestrzeń i zwiększy oraz uatrakcyjni swoją ofertę – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic. – W lipcu 2021 podpisaliśmy list intencyjny w tej sprawie. Dziś dopinamy formalności, jesteśmy o kolejny krok bliżej do rozszerzenia działalności Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności – dodaje.

– Z naszej strony nie było cienia wątpliwości, że te obiekty muszą trafić do Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności. Zwiedzając wystawę rodzą się głębokie refleksje. Chcielibyśmy żeby przyjeżdżali tu nasi młodzi pracownicy wraz z całymi rodzinami, by poznać historię, która wydarzyła się w tym miejscu – mówi Jerzy Janczewski, wiceprezes zarządu ds. pracowniczych PGG S.A.

Największą wartość ma budynek dawnej Łaźni Łańcuszkowej. To obiekt z wyjątkową wartością. W grudniu 1981 r. strajkujący modlili się w niej, uczestniczyli we mszach św. i otrzymali absolucję generalną przed starciem z siłami wojska i milicji. Budynek ma dziś unikatowy charakter także z innego powodu. Obecnie w kopalniach nie stosuje się już tej metody zawieszania ubrań górników na łańcuchach. Obiekt Łaźni Łańcuszkowej ma być docelowo udostępniony do zwiedzania, jako element ekspozycji stałej ŚCWiS.

– Łaźnia Łańcuszkowa to niemy świadek historii. To właśnie w jej murach rozgrywały się niezwykłe sceny strajku w grudniu 1981 r., po wprowadzeniu stanu wojennego. Tam spotykali się strajkujący górnicy i wspólnie podejmowali kluczowe decyzje w sprawie przystąpienia do protestu przez kolejne zmiany 14 grudnia 1981 r. Tam ks. Henryk Bolczyk sprawował dla nich msze św., a przed tym gmachem, krótko przed krwawą pacyfikacją, udzielił zgromadzonym absolucji zbiorowej, czyli rozgrzeszenia na wypadek śmierci. Tym bardziej cieszymy się z tego, że wejdzie on w skład centrum – mówi Robert Ciupa, Dyrektor ŚCWiS.

Budynki Straży Pożarnej i Oddziału Instalacyjnego mają być przeznaczone na biura, magazyny, bibliotekę oraz archiwum instytucji. Dodatkowa przestrzeń ma także zostać wykorzystana do przeprowadzania warsztatów dla najmłodszych. Dzięki temu ŚCWiS będzie mogło poszerzyć swoją ofertę.

– Śląskie Centrum Wolności i Solidarności jest szczególnym miejscem, w którym dotykamy najnowszej historii regionu. Kopalnia „Wujek” to symbol, także jeden z fundamentów, z którego wykuła się wolna Polska, wolna od komunistycznego reżimu. Tutaj dotykamy prawdy sprzed ponad czterech dekad, a naszym obowiązkiem jest przekazywanie jej dalej, kolejnym pokoleniom. Bez górników z „Wujka” nie byłoby demokratycznej Polski. Dbamy o pamięć o przeszłości dla przyszłości. Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego współprowadzi tę ważną dla regionu instytucję razem z Miastem Katowice. Robimy to wspólnie jako samorządowcy. Pielęgnujemy naszą tożsamość i składamy hołd bohaterom tamtych lat – podkreślał Jakub Chełstowski, marszałek województwa śląskiego.

Obiekty kopalni Wujek są pamiątką przemysłowego dziedzictwa Górnego Śląska i kultury górniczej. Oddają to jak wyglądała kultura organizacji pracy w kopalniach w XX w.

W ostatnich latach ekspozycja stała ŚCWiS została rozbudowana. Pierwotnie zajmowała ok. 140 m² na jednym piętrze i miała formę „izby pamięci”. Obecnie zajmuje 1100 m² na trzech kondygnacjach. W ubiegłym roku (2021) została otwarta nowa wystawa stała prezentująca w nowoczesnej, multimedialnej formie opowieść o ponurej rzeczywistości życia w PRL, o opozycji antykomunistycznej (także w innych krajach bloku wschodniego), o strajkach 1980 r. i powstaniu „Solidarności”, o stanie wojennym i jego ofiarach, o strajku i pacyfikacji KWK „Wujek” i dziewięciu zastrzelonych wtedy górnikach.

Śląskie Centrum Wolności i Solidarności jest instytucją kultury współprowadzoną przez Samorząd Województwa Śląskiego i Miasto Katowice.

Wszelkie materiały promocyjno-reklamowe mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią one podstawy do wzięcia udziału w Promocji, w szczególności nie są ofertą w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2020, poz. 1740 z późn. zm.).