Łotwa zaostrza kontrole graniczne. Nowy system dla obywateli państw trzecich i Ukraińców

Od  1 września 2025 roku  na  Łotwie  ruszy nowy system elektroniczny dla obywateli  państw trzecich, w tym Ukraińców opuszczających terytoria okupowane, którzy chcą wjechać bez wizy łotewskiej. System wymaga podania danych osobowych co najmniej 48 godzin przed wjazdem poprzez stronę  eta.gov.lv, a decyzja o pozwoleniu na wjazd zostanie wysłana e-mailem. Nowelizacja ustawy imigracyjnej, przyjęta przez  Sejm Łotwy 3 kwietnia 2025 roku, ma na celu wzmocnienie bezpieczeństwa narodowego w obliczu zagrożeń hybrydowych.

Kogo dotyczą przepisy:

• Data wejścia w życie: 1 września 2025 roku.
• wszystkich obywateli spoza UE, NATO, OECD, EOG, Szwajcarii i Brazylii,
• w tym obywateli Ukrainy z tymczasową ochroną lub kartą pobytu w innym kraju UE, jeśli nie mają łotewskiej wizy ani pozwolenia na pobyt.
• Wymóg: co najmniej 48 godzin przed przyjazdem należy złożyć formularz online na stronie eta.gov.lv.
• Zakres danych wymaganych w formularzu: cel podróży, czas pobytu, trasa, miejsce zakwaterowania oraz inne szczegółowe informacje.
• Składanie wniosku: formularz należy złożyć osobiście (bez pośredników).
• Decyzja: po złożeniu formularza cudzoziemiec otrzymuje decyzję o pozwoleniu lub odmowie wjazdu.
• Konsekwencje braku formularza: próba wjazdu bez wymaganego zgłoszenia może skutkować karą do 2000 euro.

Tło zmian w polityce migracyjnej Łotwy

Nowelizacja ustawy imigracyjnej i ustawy o granicy państwowej została przyjęta przez Sejm Łotwy w kwietniu 2025 roku. Głównym powodem wprowadzenia zmian jest potrzeba wzmocnienia bezpieczeństwa narodowego oraz skuteczności ochrony granic. Po inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku, region Bałtyku doświadczył wzrostu zagrożeń wywiadowczych i hybrydowych. Łotwa, jako członek UE i NATO, zaostrzyła kontrole migracyjne od lutego 2022 roku, by uniemożliwić wjazd osobom powiązanym z rosyjskimi lub białoruskimi służbami.

Zmiany wynikają z obaw przed wykorzystaniem obywateli państw trzecich do działań szpiegowskich. Komisja Bezpieczeństwa Narodowego w Sejmie wskazała, że kraje jak Rosja i Białoruś mogą używać cudzoziemców z państw przyjaznych do celów wywiadowczych. W porównaniu do innych państw Schengen, takich jak Węgry, które nie stosują rygorystycznych kontroli wobec Rosjan i Białorusinów, Łotwa wprowadza dodatkowe mechanizmy weryfikacji.

Mechanizm działania nowego systemu ETA

System opiera się na elektronicznej platformie eta.gov.lv, gdzie cudzoziemcy składają informacje przed wjazdem. Proces obejmuje wstępne podanie danych osobowych i oczekiwanie na decyzję o pozwoleniu na wjazd lub odmowie. Technicznie system jest w fazie rozwoju, a prawnie wspiera go rozporządzenie Rady Ministrów Łotwy, przyjęte 19 sierpnia 2025 roku. Do 1 września 2025 roku strona musi być gotowa, a rozporządzenia wejdą w życie o północy.

W odpowiedzi na pytania Łotewskiej Służby Migracyjnej (LSM), Ministerstwo Spraw Wewnętrznych potwierdziło, że informacje będą składane online. Osoba otrzyma powiadomienie e-mailem dokładnie 48 godzin po przesłaniu danych. System ma zapobiegać zagrożeniom dla bezpieczeństwa państwa poprzez weryfikację informacji przez instytucje ścigania.

Wymagane informacje i terminy składania

Od 1 września 2025 roku cudzoziemcy muszą podać szczegółowe dane co najmniej 48 godzin przed wjazdem. Informacje obejmują cel podróży, planowany czas i miejsce pobytu, trasę podróży oraz dane kontaktowe. Dodatkowo wymagane są informacje o stanowiskach zajmowanych przez siebie lub krewnych, kandydowaniu w wyborach, statusie urzędnika państwowego lub służbie w siłach zbrojnych, służbach specjalnych, straży granicznej, służbie celnej, sprawach wewnętrznych, wymiarze sprawiedliwości lub służbie zagranicznej.

Dane muszą być prawdziwe i zgodne ze stanem faktycznym. Jeśli plany podróży ulegną zmianie, należy zaktualizować informacje najpóźniej 48 godzin przed wjazdem. Wcześniejsze składanie jest możliwe, ale nie określono dokładnego terminu minimalnego. Podanie fałszywych lub niepełnych informacji grozi grzywną do 2000 euro.

Wyjątki i zakres obowiązków informacyjnego

Obowiązek nie dotyczy obywateli UE, NATO, państw członkowskich OECD, Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Szwajcarii lub Brazylii. Dotyczy wszystkich innych obywateli państw trzecich bez wizy lub zezwolenia na pobyt wydanego przez Łotwę, niezależnie od tranzytu czy celu podróży. Zmiany obejmują także Ukraińców opuszczających terytoria okupowane, którzy potrzebują międzynarodowej ochrony.

Nie podlegają obowiązkowi osoby z immunitetem dyplomatycznym lub odbywające krótkoterminowe podróże służbowe. W przypadku tranzytu, jak u obywatela Białorusi z polskim zezwoleniem na pobyt jadącego na Litwę, należy wypełnić formularz i podać dostępne dane kontaktowe. Podobnie dla obywatela Gruzji wjeżdżającego z Rosji lub Turcji – wymagane jest potwierdzenie e-mailem.

Dla obywatela Ukrainy przylatującego z Turcji na Litwę do krewnych, system wymaga podania trasy i kontaktów, ale nie znajomych na Łotwie. Informacje nie są deklaratywne – władze zweryfikują je pod kątem zagrożeń bezpieczeństwa.

Przepustki graniczne i dodatkowe procedury

W przyszłości przepustki graniczne dla stref przygranicznej będą wydawane za pisemną zgodą Służby Bezpieczeństwa Państwa Łotwy. Obecne tymczasowe przepustki ważne dłużej niż dwa miesiące stracą ważność po wejściu nowelizacji. Osoby powyżej 15 lat w strefie przygranicznej potrzebują stałej lub tymczasowej przepustki od Straży Granicznej.

Do końca 2027 roku planowana jest budowa infrastruktury granicznej, co zwiększa zagrożenia. Te procedury wzmacniają kontrolę w regionie przygranicznym z Rosją i Białorusią. W porównaniu do poprzednich lat, po 2022 roku, Łotwa wprowadziła podobne zaostrzenia, by ograniczyć migrację hybrydową.

Coroczny audyt i skutki dla bezpieczeństwa

Instytucje bezpieczeństwa państwa będą co najmniej raz w roku oceniać system, jego wpływ i potrzebę kontynuacji. Sprawozdanie trafi do Sejmu. To mechanizm monitoringu, podobny do tych w innych krajach UE po kryzysie migracyjnym 2015 roku.

System ma zapobiegać wjazdom osób powiązanych z wrogimi służbami. W kontekście inwazji na Ukrainę, Łotwa podkreśla różnice w polityce Schengen – brak informacji o cudzoziemcach z innych państw może zagrażać lokalnemu bezpieczeństwu. Zmiany wpisują się w szersze wysiłki bałtyckich państw na rzecz ochrony granic.

źródło: lsm.lv

Jesteśmy na  Google News. Dołącz do nas i śledź  Silesion.pl  codziennie. Obserwuj Silesion.pl!

Wszelkie materiały promocyjno-reklamowe mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią one podstawy do wzięcia udziału w Promocji, w szczególności nie są ofertą w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2020, poz. 1740 z późn. zm.).

O autorze