Dlaczego zamknięto estakadę w Chorzowie? Co ujawniła ekspertyza techniczna?

Wczoraj całkowicie wyłączono z użytkowania estakadę w ciągu ulicy Katowickiej w Chorzowie (droga krajowa nr 79). Decyzja o zamknięciu została podjęta na podstawie szczegółowej ekspertyzy technicznej, która wykazała poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa użytkowników obiektu oraz osób przebywających w jego pobliżu. Analiza dokumentacji archiwalnej oraz przeglądów i remontów przeprowadzonych na przestrzeni lat ujawnia wieloletnie zaniedbania oraz pogarszający się stan techniczny konstrukcji.

Stan techniczny obiektu: przedawaryjny

Według ekspertyzy technicznej wykonanej przez firmę B.P. TOKBUD, estakada znajduje się obecnie w stanie niedostatecznym (2), z oznakami stanu przedawaryjnego (1). Oznacza to, że dalsze użytkowanie wiąże się z realnym zagrożeniem dla życia i zdrowia ludzi.

Konstrukcja estakady wykonana została ze stali sprężającej poddanej w czasie produkcji obróbce termicznej (tzw. wyżarzaniu). Tego rodzaju stal jest szczególnie podatna na tzw. korozję naprężeniową, która może prowadzić do nagłego pęknięcia bez wcześniejszych oznak widocznej degradacji. Podobny przypadek miał miejsce we wrześniu 2024 roku w Dreźnie, gdzie doszło do katastrofy budowlanej na moście Caroli. Konstrukcja zawaliła się w ciągu kilku minut od pęknięcia stali sprężającej.

Wady wykonawcze i zaniedbania w utrzymaniu

Ekspertyza wskazuje, że dokumentacja projektowa z lat 1975–1977, mimo że nie zawierała błędów projektowych, była niekompletna. Brakowało w niej szczegółowych opisów technicznych i części rysunków. Projekt został opracowany zgodnie z obowiązującymi wówczas normami, jednak jakość wykonania budzi poważne zastrzeżenia.

Już na etapie budowy stwierdzono liczne raki w betonie, czyli ubytki i pęcherze powietrzne, które próbowano naprawiać zwykłą zaprawą – znacznie mniej trwałą niż obecnie stosowane materiały. Co więcej, już w 1983 roku projektant estakady, inż. Stefan Jendrzejek, publicznie wyrażał swoje niezadowolenie z faktu, że obiekt nie przeszedł pozytywnie próbnego obciążenia. Mimo to estakada została oddana do użytku bez ograniczeń.

W kolejnych dekadach zaniechano systematycznego utrzymania konstrukcji. Dopiero w 2014 roku przeprowadzono remont, jednak wykonane wówczas prace naprawcze nie rozwiązały podstawowego problemu – postępującej korozji stali.

Remont z 2014 roku – tylko częściowe rozwiązania

W dokumentacji remontu przeprowadzonego w 2014 roku również nie stwierdzono błędów projektowych. Jednak zastosowane rozwiązania, jak powierzchniowe naprawy betonu czy wzmocnienia stalowe, nie zatrzymały procesu degradacji. Prace polegały na usunięciu jedynie widocznych oznak korozji. Nie zastosowano wówczas nowoczesnych metod zabezpieczających stal, takich jak protektory cynkowe, które obecnie są standardem.

Dodatkowo, zastosowano elementy kanalizacji deszczowej z PCV, mimo że taki materiał od dawna nie jest zalecany do stosowania na obiektach mostowych ze względu na brak odporności na promieniowanie UV. Choć system odwodnienia jest szczelny, jego drożność pozostawia wiele do życzenia.

Ryzyko katastrofy budowlanej

Eksperci wskazują, że obecnie sprężenie w estakadzie działa częściowo, jednak jego trwałość nie jest możliwa do dokładnego oszacowania. Obliczenia wykazały, że bez udziału kabli sprężających pozostałe zbrojenie nie jest w stanie przenieść nawet ciężaru własnego konstrukcji, co stwarza ryzyko zawalenia się obiektu.

W celu potwierdzenia występowania korozji naprężeniowej zaleca się wykonanie badań krystalograficznych stali. Eksperci nie wykluczają także wpływu tzw. prądów błądzących z trakcji kolejowej i tramwajowej na stalowe elementy konstrukcyjne, co mogło dodatkowo przyspieszyć procesy degradacyjne. Uziemienie estakady wykonano dopiero podczas remontu w 2014 roku i objęło jedynie przęsła nad torami PKP.

Zalecenia i dalsze kroki

Zgodnie z zaleceniami zawartymi w ekspertyzie:

• Obiekt musi zostać natychmiast wyłączony z użytkowania, a teren pod estakadą należy odgrodzić i zabezpieczyć.
• Tymczasowe podparcie przęseł pozwoliłoby na dalsze użytkowanie obiektu przez około 4–5 lat. Szacowany koszt takiej operacji to około 8 mln zł netto.
• Docelowym rozwiązaniem powinno być zaprojektowanie i wybudowanie nowej estakady, co wiąże się z nakładami rzędu 200 mln zł netto.
• Przekazanie ekspertyzy Śląskiemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego jest obligatoryjne.
• Wszelkie prace muszą być wykonane na podstawie projektu zatwierdzonego zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Zastępcza komunikacja autobusowa

W związku z wyłączeniem estakady, Koleje Śląskie jak i ZTM uruchomiły zastępczą komunikację autobusową (ZKA) na linii S8 Katowice – Lubliniec, na odcinku Bytom – Chorzów Batory Zajezdnia. Pasażerowie mogą przesiadać się na pociągi linii S1 lub korzystać z komunikacji tramwajowej Zarządu Transportu Metropolitalnego. Część kursów ZKA została wydłużona do Katowic przez Katowice Załęże. Zarząd Transportu Metropolitalnego (ZTM) poinformował o wprowadzeniu objazdów aż na 27 liniach – 8 tramwajowych i 19 autobusowych.

Pełna lista przystanków ZKA obejmuje m.in.:

• Bytom PKP (ZTM Bytom Dworzec PKP st. 16)
• Chorzów Stary i Chorzów Miasto (z podziałem na kierunki Katowice / Tarnowskie Góry)
• Chorzów Uniwersytet (przystanki Raciborska)
• Chorzów Batory (ZTM Chorzów Batory Dworzec PKP)

Zamknięcie estakady w Chorzowie to efekt długoletnich zaniedbań i pogarszającego się stanu technicznego obiektu. Ekspertyza jednoznacznie wskazuje na konieczność całkowitego wyłączenia konstrukcji z ruchu i rozpoczęcia działań zmierzających do jej rozbiórki i budowy nowego obiektu. W najbliższych miesiącach decyzje w tej sprawie będą mieć kluczowe znaczenie nie tylko dla bezpieczeństwa, ale i dla organizacji transportu w regionie.

Jesteśmy na  Google News. Dołącz do nas i śledź  Silesion.pl  codziennie. Obserwuj Silesion.pl!

Wszelkie materiały promocyjno-reklamowe mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią one podstawy do wzięcia udziału w Promocji, w szczególności nie są ofertą w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2020, poz. 1740 z późn. zm.).