Co to znaczy: grading kart kolekcjonerskich i piłkarskich

Grading kart kolekcjonerskich to profesjonalny proces oceny stanu i autentyczności kart, który może zwiększyć ich wartość nawet o kilkaset procent. Specjalistyczne firmy takie jak PSA, CGC czy V-Grading stosują precyzyjne kryteria oceny, przyznając kartom noty w skali od 1 do 10. W przypadku kart piłkarskich największych producentów – Panini i Topps – najwyższe oceny mogą podnieść wartość rzadkich egzemplarzy do setek tysięcy dolarów. Polski rynek gradingu rozwija się dynamicznie, oferując kolekcjonerom dostęp do międzynarodowych usług certyfikacji. Proces obejmuje szczegółową analizę autentyczności, stanu zachowania, centrowania druku oraz zabezpieczenie karty w hermetycznym opakowaniu z unikalnym kodem identyfikacyjnym.

Czym jest grading i jak przebiega proces oceny

Grading to kompleksowa procedura oceny kart kolekcjonerskich przeprowadzana przez certyfikowane laboratoria. Proces rozpoczyna się od weryfikacji autentyczności karty. Eksperci wykorzystują mikroskopy, światło UV oraz specjalistyczne bazy danych do porównania cech druku, papieru i kolorystyki z oryginalnymi wzorcami producenta.

Ocena stanu karty opiera się na czterech głównych kryteriach. Centrowanie sprawdza symetrię druku względem krawędzi karty. Idealne centrowanie oznacza równe marginesy ze wszystkich stron. Rogi karty badane są pod kątem ostrości i braku zagięć. Krawędzie nie mogą wykazywać śladów przetarcia czy rozwarstwienia. Powierzchnia musi być wolna od rys, odcisków palców i innych uszkodzeń.

Każde kryterium oceniane jest osobno, a finalna nota stanowi średnią ważoną wszystkich aspektów. Skala PSA rozciąga się od 1 (Poor) do 10 (Gem Mint). BGS (Beckett Grading Services) stosuje bardziej szczegółową skalę z półstopniami, na przykład 9.5. Różnica między oceną 9 a 10 może oznaczać nawet dziesięciokrotną różnicę w wartości karty.

Technologia i zabezpieczenia w procesie gradingu

Po ocenie karta zostaje zapakowana w specjalny holder wykonany z twardego, przezroczystego plastiku. Soniczne zgrzewanie krawędzi uniemożliwia otwarcie opakowania bez jego zniszczenia. Etykieta zawiera nazwę karty, rok wydania, producenta, numer seryjny oraz przyznaną ocenę.

Kod QR na etykiecie łączy się z bazą danych firmy gradingowej. Po zeskanowaniu można zweryfikować autentyczność certyfikatu oraz zobaczyć zdjęcia karty w wysokiej rozdzielczości. System ten skutecznie przeciwdziała podróbkom certyfikatów, które pojawiały się na rynku w przeszłości.

Najnowsze technologie wykorzystują hologramy zmienne w zależności od kąta patrzenia oraz mikrodruk widoczny tylko pod lupą. PSA wprowadził także system Lighthouse, który śledzi historię transakcji danej karty. Każda zmiana właściciela rejestrowana jest w systemie, co zwiększa transparentność rynku.

• Czas oczekiwania na grading wynosi od 20 dni roboczych do 6 miesięcy w zależności od wybranej usługi
• Express grading kosztuje więcej, ale skraca czas oczekiwania do 5 dni roboczych
• Niektóre firmy oferują grading na miejscu podczas dużych targów kolekcjonerskich

Historia i rozwój firm gradingowych

Professional Sports Authenticator (PSA) powstał w 1991 roku w Kalifornii. Firma rozpoczęła od gradingu kart baseballowych, ale szybko rozszerzyła działalność na inne sporty. Obecnie PSA jest największą firmą gradingową na świecie z bazą ponad 50 milionów ocenionych kart.

Beckett Grading Services (BGS) założone w 1999 roku wprowadziło innowacyjny system cząstkowych ocen. Kolekcjonerzy mogą zobaczyć osobne noty dla każdego kryterium oceny. BGS Black Label – karta z oceną 10 we wszystkich kategoriach – stała się świętym Graalem kolekcjonerów.

CGC Trading Cards to najmłodsza z głównych firm, działająca od 2020 roku. Wykorzystuje doświadczenie macierzystej firmy w gradingu komiksów. Charakterystyczne niebieskie etykiety CGC szybko zyskały uznanie na rynku europejskim. Firma jako pierwsza wprowadziła możliwość śledzenia przesyłki na każdym etapie procesu.

Wpływ gradingu na wartość kart piłkarskich

Karta Cristiano Ronaldo z serii Panini Futebol 2002-03 w stanie surowym (bez gradingu) warta jest około 5000 dolarów. Ta sama karta z oceną PSA 10 osiąga ceny przekraczające 100000 dolarów. Dwudziestokrotny wzrost wartości pokazuje skalę wpływu profesjonalnej certyfikacji.

Statystyki PWCC Marketplace wskazują, że karty z oceną 10 stanowią jedynie 3-5% wszystkich zgłoszonych do gradingu egzemplarzy. Karty z oceną 9 to około 15-20% zgłoszeń. Większość kart otrzymuje oceny między 6 a 8, co odpowiada stanowi “bardzo dobry” do “doskonały minus”.

Populacyjne raporty publikowane przez firmy gradingowe pokazują, ile kart danego typu otrzymało poszczególne oceny. Niska populacja w wysokich ocenach bezpośrednio przekłada się na wyższą wartość. Karta Lionel Messi z Panini Mega Cracks 2004-05 ma jedynie 23 egzemplarze w ocenie PSA 10 na świecie.

Najrzadsze i najdroższe karty piłkarskie

Karta debiutancka Messiego z serii Panini Mega Cracks 2004-05 przedstawia młodego Argentyńczyka w koszulce Barcelony. Egzemplarz w stanie PSA 10 sprzedany został w 2022 roku za rekordowe 350000 dolarów. To najdroższa karta piłkarska wydana w XXI wieku.

Zinedine Zidane z serii Panini Foot 1992 pokazuje przyszłą legendę w barwach AS Cannes. Karta wydana została tylko we Francji, co ogranicza jej dostępność. Stan PSA 9 wyceniany jest na 15000 dolarów. Istnieją jedynie 4 egzemplarze z oceną PSA 10.

Erling Haaland Red Refractor z serii Topps Chrome limitowany do 5 egzemplarzy na świecie osiągnął cenę 90000 dolarów. Karta łączy rzadkość z popularnością jednego z najlepszych współczesnych napastników. Czerwone refraktory są najbardziej poszukiwanymi wersjami w serii Topps.

Popularne serie kart i ich charakterystyka

Panini Adrenalyn XL FIFA 365 to najpopularniejsza seria w Europie. Karty wydawane są co roku i zawierają zawodników z najlepszych lig świata. Format przystosowany jest do gry, co zwiększa atrakcyjność wśród młodszych kolekcjonerów. Ceny podstawowych kart zaczynają się od kilku złotych.

Panini Mega Cracks to hiszpańska seria skupiająca się na La Liga. Wysokiej jakości fotografie i unikalne designu sprawiają, że karty cieszą się uznaniem kolekcjonerów. Serie z lat 2004-2008 zawierające młode gwiazdy są szczególnie poszukiwane.

Topps Chrome UEFA Champions League wykorzystuje technologię refraktorów, która sprawia, że karty mienią się w świetle. Autografy w tej serii są numerowane i pochodzą bezpośrednio od zawodników. Pudełko hobby zawierające 24 paczki kosztuje około 2000 złotych.

• Topps Chrome Bundesliga skupia się na lidze niemieckiej i jest popularna wśród fanów Bayernu Monachium i Borussii Dortmund
• Panini Prizm World Cup wydawane podczas mundiali zawiera zawodników wszystkich reprezentacji
• Topps Finest to seria premium z grubszymi kartami i większą ilością autografów

Gdzie kupować karty do gradingu

Sklepy kolekcjonerskie oferują największy wybór pojedynczych kart. Właściciele często pomagają w ocenie potencjału gradingowego. Ceny bywają wyższe niż online, ale możliwość obejrzenia karty przed zakupem minimalizuje ryzyko.

Platformy internetowe jak eBay, COMC czy MySlabs umożliwiają zakup kart z całego świata. Ważne jest sprawdzanie zdjęć w wysokiej rozdzielczości i czytanie opisów stanu. Sprzedawcy z wysokimi ocenami i szczegółowymi zdjęciami są bardziej wiarygodni.

Breaki online to coraz popularniejsza forma zakupu. Uczestnicy kupują miejsca w otwieraniu pudełek na żywo. Wszystkie karty przypisane do wylosowanych drużyn trafiają do uczestnika. To sposób na dostęp do drogich produktów za ułamek ceny pudełka.

Proces wysyłki kart do gradingu z Polski

Bezpośrednia wysyłka do PSA w USA wymaga wypełnienia formularzy celnych i opłacenia cła. Koszt przesyłki kurierskiej to około 200-300 złotych. Czas oczekiwania wydłuża się o transport międzynarodowy. Ryzyko uszkodzenia lub zagubienia przesyłki jest niewielkie przy użyciu renomowanych kurierów.

Pośrednicy gradingowi w Polsce oferują usługi grupowej wysyłki. Karty zbierane są od wielu klientów i wysyłane w jednej przesyłce. Obniża to koszty transportu do około 50 złotych od karty. KolekcjonerExpert czy GradingPL to przykłady firm oferujących takie usługi.

Przygotowanie kart do wysyłki wymaga staranności. Każda karta powinna być w koszulce ochronnej (penny sleeve) i sztywnym toploadzie. Painter’s tape (taśma malarska) zabezpiecza otwór toploada przed wypadnięciem karty. Karty pakowane są między kawałkami tektury w kopercie bąbelkowej.

Koszty gradingu i opłacalność inwestycji

Podstawowy grading w PSA kosztuje 25 dolarów za kartę przy minimalnym zamówieniu 20 sztuk. W przeliczeniu z kosztami wysyłki i cła wychodzi około 179 złotych za kartę. Express service za 75 dolarów skraca czas oczekiwania, ale znacząco podnosi koszty.

CGC oferuje konkurencyjne ceny zaczynające się od 15 dolarów za kartę w najwolniejszej opcji. Firma często organizuje promocje obniżające ceny o 20-30%. BGS jest najdroższe, ale niektórzy kolekcjonerzy preferują ich system ocen cząstkowych.

Opłacalność gradingu zależy od wartości karty. Przyjmuje się, że grading ma sens dla kart wartych minimum 200-300 złotych w stanie surowym. Karty o wartości poniżej 100 złotych rzadko zyskują na wartości po gradingu na tyle, by pokryć koszty procesu.

• Karty vintage (sprzed 1990 roku) prawie zawsze zyskują na wartości po gradingu
• Karty rookies wschodzących gwiazd to dobra inwestycja w grading
• Masowe karty z podstawowych serii rzadko są opłacalne do gradingu

Polski rynek gradingu kart piłkarskich

V-Grading to polska firma oferująca lokalną alternatywę dla zagranicznych gigantów. Koszty zaczynają się od 40 złotych za kartę, a czas realizacji to 2-4 tygodnie. Oceny V-Grading nie są jeszcze tak rozpoznawalne międzynarodowo, ale zyskują popularność na rynku krajowym.

Targi kolekcjonerskie w Warszawie, Krakowie i Katowicach często goszczą przedstawicieli firm gradingowych. Możliwość oddania kart osobiście eliminuje ryzyko związane z wysyłką. Niektóre targi oferują express grading z odbiorem tego samego dnia.

Społeczność polska aktywnie wymienia się informacjami o gradingu na forach i w grupach facebookowych. “Grading Kart Polska” liczy ponad 5000 członków. Doświadczeni kolekcjonerzy doradzają początkującym w wyborze kart do gradingu i firm certyfikujących.

Przyszłość gradingu i nowe technologie

Sztuczna inteligencja coraz częściej wykorzystywana jest do wstępnej oceny kart. Aplikacje mobilne jak CollX czy CardClub potrafią oszacować stan karty na podstawie zdjęcia. Dokładność wynosi około 80%, co pomaga w selekcji kart do profesjonalnego gradingu.

Blockchain może zrewolucjonizować system certyfikacji. Projekty jak TokenProof tworzą cyfrowe certyfikaty własności powiązane z fizycznymi kartami. Technologia NFT pozwala na śledzenie historii własności i autentyczności bez fizycznych etykiet.

Rozwój skanowania 3D umożliwi dokładniejszą ocenę stanu powierzchni kart. Prototypowe urządzenia potrafią wykryć mikrouszkodzenia niewidoczne gołym okiem. To może doprowadzić do jeszcze bardziej precyzyjnego systemu ocen w przyszłości.

Jesteśmy na  Google News. Dołącz do nas i śledź  Silesion.pl  codziennie. Obserwuj Silesion.pl!

Wszelkie materiały promocyjno-reklamowe mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią one podstawy do wzięcia udziału w Promocji, w szczególności nie są ofertą w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2020, poz. 1740 z późn. zm.).

O autorze