Silesion.PL

serwis informacyjny

Bezpieczne niebo czy nowe zagrożenie? Cyberbezpieczeństwo w erze dronów.

Dron Lecacy Nad Miastem

Drony, jeszcze niedawno kojarzone głównie z hobbystyczną technologiczną nowinką, dziś stały się nieodzownym elementem wielu sektorów gospodarki. Wykorzystywane są w logistyce, rolnictwie, ratownictwie, a nawet w sztuce filmowej. Ich rola rośnie również w branży militarnej, co stwarza nowe wyzwania, przede wszystkim w zakresie cyberbezpieczeństwa. Ale drony są mniej więcej tak stare jak samo lotnictwo. Gdy wymyślono lotnisko, zaraz pojawiły się też drony. Na początku XX wieku wyglądały i działały jednak zupełnie inaczej niż to, co dziś sobie wyobrażamy. Jakie zagrożenia niesie rozwój tej technologii i co można zrobić, by im zapobiec?

W ciągu najbliższych lat sektor dronów ma znacząco wpłynąć na rozwój europejskiej gospodarki, generując nowe miejsca pracy i znaczące dochody. Według prognoz Komisji Europejskiej, do 2035 roku w Europie może wygenerować 100 000 miejsc pracy i przynieść dochody na poziomie 10 miliardów euro rocznie. Przyszłość dronów obejmuje różne obszary: transport ładunków i pasażerów czy mobilność miejska. Drony mogą zrewolucjonizować logistykę, a w miastach stać się alternatywą dla tradycyjnych taksówek, umożliwiając szybkie przemieszczanie się z punktu A do punktu B, omijając korki. Jednak masowy transport pasażerski z użyciem dronów może napotkać na przeszkody związane z bezpieczeństwem i zaufaniem publicznym. Pomimo to, rozwój technologii i inwestycje w ten sektor sprawiają, że przyszłość dronów rysuje się bardzo obiecująco.

Drony jako potencjalne narzędzie ataków

W ostatnich latach drony stały się jednym z kluczowych narzędzi na polach walki. Jak pokazują doniesienia medialne z wojny w Ukrainie, codziennie słyszymy o atakach i operacjach z użyciem tych maszyn. Choć to właśnie wojna za naszą wschodnią granicą jest tą, w której bezzałogowe statki powietrzne są używane na masową skalę, drony były już wcześniej wykorzystywane w konfliktach zbrojnych, zwłaszcza w trudnych terenach górskich.

Rozwój technologii dronów nie ogranicza się jednak tylko do zastosowań wojskowych. Te wszechstronne urządzenia, które zmieniają oblicze współczesnych konfliktów, jednocześnie niosą ze sobą nowe zagrożenia. W miarę jak stają się one bardziej zaawansowane i powszechniejsze, rośnie także ryzyko ich wykorzystania przez osoby o złych zamiarach.

Możliwość przejęcia drona przez terrorystę to poważne zagrożenie. Wystarczy włamanie do centrum sterowania, aby zyskać pełną kontrolę nad urządzeniem. Scenariusz ten, choć brzmi jak wątek z filmu sensacyjnego, jest w rzeczywistości alarmująco realny. Użycie dronów przez osoby trzecie może prowadzić do ataków na obiekty cywilne i wojskowe, a nawet destabilizacji całych regionów. W miarę jak drony stają się coraz bardziej zaawansowane, zyskują również na atrakcyjności dla cyberprzestępców. Kluczowym problemem jest tu ich zdalne sterowanie, które opiera się na protokołach komunikacyjnych podatnych na ataki hakerskie. Przejęcie kontroli nad takim urządzeniem może mieć katastrofalne konsekwencje.

Chińskie drony

Na początku ubiegłego roku agencje federalne Stanów Zjednoczonych wydały ostrzeżenie dotyczące używania dronów kupionych w Chinach. Chińskie bezzałogowe statki powietrzne są masowo wykorzystywane na całym świecie, ponieważ Państwo Środka jest jednym z największych producentów tych urządzeń. Problem pojawił się pod koniec 2023 roku, kiedy w Chinach wprowadzono prawo, na podstawie którego dane uzyskane przy użyciu środków technologicznych produkowanych w Chinach, pozyskane poza granicami tego kraju, mogą być przekazane rządowi chińskiemu na jego polecenie.

Oznacza to, że drony chińskiej produkcji mogą zbierać dane i udostępniać je obcemu mocarstwi. Stany Zjednoczone obawiają się, że takie drony wykorzystywane

do mapowania terenu czy innych zadań mogą gromadzić dane dotyczące obiektów strategicznych, co stwarza poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego. W kontekście szpiegostwa, drony są bardzo przydatnym narzędziem do zbierania i kumulowania danych.

Dostępność

Drony zyskały popularność nie tylko ze względu na swoją funkcjonalność, ale także dzięki łatwej dostępności. Obsługa najprostszych dronów nie wymaga specjalnych kwalifikacji, a dzięki liberalizacji przepisów przez Unię Europejską nawet dzieci mogły z nich korzystać pod pewnymi warunkami. Dodatkowo, koszt dronów jest stosunkowo niski, a zdobycie certyfikatów uprawniających do latania nimi nie jest zbyt trudne.

Luka w systemie zabezpieczeń

Drony, podobnie jak inne statki powietrzne, mogą stać się celem ataków. Jeśli drony są wykorzystywane do przewożenia paczek, materiałów medycznych czy w operacjach ratunkowych, mogą stać się pokusą dla przestępców, którzy zechcą je zniszczyć lub przejąć. Choć takie incydenty są rzadkie, to ich konsekwencje mogą być poważne, zwłaszcza gdy atak dotyczy sprzętu medycznego lub ważnych operacji ratunkowych. W przyszłości, wraz z rosnącą popularnością dronów, mogą one stawać się celem dla ataków terrorystycznych, co podnosi potrzebę wdrażania zabezpieczeń i środków ochronnych.

Eksperci wskazują, że większość komercyjnych dronów nie jest projektowana z myślą o zaawansowanych mechanizmach ochronnych. Większość producentów skupia się na funkcjonalnościach, takich jak zasięg czy jakość kamer, zaniedbując kwestię cyberbezpieczeństwa. To sprawia, że systemy kontroli tych urządzeń mogą być podatne na ataki „z dnia zero”, czyli takie, na które jeszcze nie opracowano żadnych łatek zabezpieczających. Na szczególną uwagę zasługuje problem tzw. spoofingu, czyli fałszowania sygnałów GPS. Przeprogramowanie drona nawigacyjnego może doprowadzić do jego wykorzystania w celach niezgodnych z przeznaczeniem, na przykład w przemycie narkotyków czy szpiegostwie przemysłowym.

Jak bronić się przed zagrożeniami?

Żeby przeciwdziałać potencjalnym zagrożeniom, niezbędne są wspólne działania branży technologicznej, rządów oraz instytucji międzynarodowych. Kilka kluczowych kroków obejmuje:

  1. Wdrażanie standardów bezpieczeństwa – tworzenie regulacji, które wymuszą na producentach wprowadzanie odpowiednich zabezpieczeń w urządzeniach.
  1. Rozwój technologii antypirackich – opracowanie systemów przeciwdziałania atakom, takich jak detektory spoofingu GPS czy oprogramowanie zabezpieczające przed zdalnym przejęciem kontroli.
  2. Edukacja użytkowników – świadomość zagrożeń wśród operatorów dronów oraz szkolenia z zakresu ich bezpiecznego użytkowania.

Drony przyszłości: szansa czy ryzyko?

Przepisy dotyczące dronów rozwijają się szybko, ale różnią się w zależności od regionu. Unia Europejska wprowadziła harmonizację przepisów, co pozwala użytkownikom dronów na swobodne latanie w różnych krajach członkowskich. W Stanach Zjednoczonych przepisy są bardziej fragmentaryczne i różnią się w zależności od stanu. Jednak zarówno w UE, jak i w USA, regulacje są stale aktualizowane, aby nadążać za szybkim rozwojem technologii. W innych częściach świata bywa różnie. Dla przykładu, w Egipcie mamy niemal całkowity zakaz używania dronów cywilnych, jedynie osoby, które uzyskały pozwolenie od Ministerstwa Obrony, mogą je legalnie wykorzystywać.

Autorem artykułu jest dr Mateusz Osiecki, Adiunkt w Katedrze Prawa Lotniczego Uczelni Łazarskiego

Jesteśmy na  Google News. Dołącz do nas i śledź  Silesion.pl  codziennie. Obserwuj Silesion.pl!


Wszelkie materiały promocyjno-reklamowe mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią one podstawy do wzięcia udziału w Promocji, w szczególności nie są ofertą w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2020, poz. 1740 z późn. zm.).

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Copyright Silesion.pl© Wszelkie prawa zastrzeżone. 2016-2025