30. rocznica pożaru w Kuźni Raciborskiej

30 lat temu miał miejsce największy pożar w Polsce oraz Europie Środkowej po II wojnie światowej. Pożar który dotknął las w rejonie Kuźni Raciborskiej, Kędzierzyna-Koźla, Rud Raciborskich i Rudzińca trwał od 26 do 30 sierpnia 1992 i strawił 90,62 km².

W sierpniu 1992 roku w województwie śląskim i opolskim doszło do największego pożaru lasu w powojennej historii Polski i całej Europy Środkowej. Ogień objął obszar o powierzchni ponad 90 km², a jego gaszenie trwało kilka dni. Do dziś wydarzenie to pozostaje jednym z najbardziej tragicznych przykładów skali zagrożenia pożarowego w polskich lasach.

Pożar, który wymknął się spod kontroli

26 sierpnia 1992 roku, w godzinach popołudniowych, w pobliżu torów kolejowych w okolicach Kuźni Raciborskiej pojawił się ogień. Ogień szybko rozprzestrzenił się na kompleks leśny, obejmujący także tereny wokół Kędzierzyna-Koźla, Rud Raciborskich i Rudzińca. W ciągu kilku godzin niewielki pożar przekształcił się w ogromny front ognia.

Prawdopodobną przyczyną zapłonu była iskra z układu hamulcowego pociągu towarowego przejeżdżającego przez suchy, leśny teren. Wysoka temperatura i długotrwały brak opadów sprawiły, że ściółka była wyjątkowo łatwopalna. W momencie wybuchu pożaru wilgotność powietrza spadła poniżej 30%, co ułatwiło szybkie rozprzestrzenianie się ognia.

Cztery dni walki z żywiołem

Akcja gaśnicza trwała od 26 do 30 sierpnia. Wzięło w niej udział ponad 10 tysięcy osób, w tym strażacy, żołnierze, pracownicy Lasów Państwowych oraz wolontariusze. Na miejsce skierowano również śmigłowce i samoloty gaśnicze. Pomimo ogromnych sił i środków, pożar udało się opanować dopiero czwartego dnia.

Ostatecznie spaleniu uległy 9062 hektary lasów, głównie sosnowych, a także część zabudowań gospodarczych i infrastruktury. Na szczęście nie zginęli żadni mieszkańcy okolicznych miejscowości, choć trzech strażaków straciło życie, a kilkudziesięciu innych zostało rannych.

Dogaszanie i odbudowa

Po ugaszeniu głównych ognisk ognia, przez kolejne dwa tygodnie trwały działania dogaszające, które zakończono 12 września. Zabezpieczano również obszar przed ponownym zapłonem i monitorowano potencjalne zarzewia ognia. Dym i smog unosiły się nad regionem jeszcze długo po zakończeniu akcji.

Rozpoczęto też proces odbudowy drzewostanu, który potrwał wiele lat. Lasy Państwowe przygotowały kompleksowy plan rekultywacji terenu. Przez kolejne sezony sadzono drzewa i odbudowywano infrastrukturę leśną. Część terenu pozostawiono jako rezerwat pożarzyskowy, który służył do celów edukacyjnych i badawczych.

Skutki środowiskowe i organizacyjne

Skala zniszczeń miała poważne konsekwencje nie tylko dla lokalnego środowiska, ale i dla systemu reagowania kryzysowego w Polsce. Pożar z sierpnia 1992 roku stał się impulsem do zmian w procedurach zarządzania ryzykiem pożarowym w lasach.

Wprowadzono m.in.:

• systemy monitorowania wilgotności ściółki i warunków pogodowych,
• sieć wież obserwacyjnych i kamer leśnych,
• lepszą koordynację między służbami ratowniczymi i leśnikami.

Zwiększono także dostępność sprzętu lotniczego do gaszenia pożarów oraz zmodernizowano flotę wozów strażackich na terenach leśnych.

Dziedzictwo katastrofy

Pożar w Kuźni Raciborskiej pozostaje do dziś punktem odniesienia w analizach i raportach dotyczących zarządzania kryzysowego i ochrony lasów w Polsce. Wydarzenie to często przywoływane jest jako przykład realnego zagrożenia, jakie niosą susze i zmiany klimatyczne w kontekście lasów iglastych.

Wiele organizacji pozarządowych oraz środowisk akademickich wskazuje na potrzebę dalszych inwestycji w edukację ekologiczną i prewencję pożarową. Lasy, szczególnie w regionach narażonych na długotrwałą suszę, nadal pozostają podatne na podobne katastrofy.

Pożar z sierpnia 1992 roku to jedno z tych wydarzeń, które nie tylko odcisnęły piętno na krajobrazie, ale też zmieniły sposób myślenia o zarządzaniu środowiskiem naturalnym w Polsce.

Jesteśmy na  Google News. Dołącz do nas i śledź  Silesion.pl  codziennie. Obserwuj Silesion.pl!

Wszelkie materiały promocyjno-reklamowe mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią one podstawy do wzięcia udziału w Promocji, w szczególności nie są ofertą w rozumieniu art. 66 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2020, poz. 1740 z późn. zm.).

O autorze